moodboard

Een moodboard is een verzameling schetsen, afbeeldingen, kreten, korte teksten e.d. om een bepaalde stijl of andere creatieve vorm uit te beelden, meestal bij de beginfase van een ontwerptraject. De afbeeldingen hoeven niet direct een bepaalde bouwmethode of interieurstijl uit te beelden; afbeeldingen van voorwerpen o.d. kunnen ook iets zeggen over je eigen stijl.

Waarom een moodboard?
Een moodboard is een manier om te achterhalen wat je eigenlijk wilt, bijvoorbeeld welke stijl van woningbouw of woninginrichting. Vooral als je samen met je partner of met anderen moet beslissen, is een moodboard zeer handig om elkaar later geen verwijten te maken; er kunnen dan meer moodboards ontstaan, die bij voorkeur wel tot één moodboard moeten samensmelten.
Door een moodboard ontdek je wat je eigen stijl en ideeën zijn en vaak ook dat er tegengestelde wensen of belangen zijn, zeker als je met een partner of collega's een moodboard maakt. "Het is goed om voor jezelf heel precies na te gaan wat je wilt, vóórdat je met een bouwer gaat praten."

Een creatief persoon kan ook het moodboard samen met de klant opstellen. Vooral als de klant geen idee heeft van wat hij wil, is zo'n moodboard zeer nuttig: tijdens zo'n gesprek groeit het moodboard en komt het steeds dichter bij de wensen van de klant. 

Moodboard maken (het proces)
- Welke onderwerpen vind je belangrijk? Bijvoorbeeld bij een woning: ruimte, garage, werkruimte, tuin, meer etages of bungalow, erker, privacy, kleuren. 
- Wat wil je per se niet en wat wel? Bij een woning bijvoorbeeld hout, betonbouw, houtbouw, metselwerk, staal, groendak, zonnepanelen, circulaire materialen e.d.
- Zoek in tijdschriften en op internet naar afbeeldingen of kreten van wat bij je past. Bewerk eventueel de afbeeldingen en brokken teksten als die niet helemaal overeenstemmen met wat je wilt.
- Het maken van een moodboard kan zeer warrig zijn en impulsief veranderen, maar het is ook een ontspannen manier om de ontwerpeisen duidelijk te krijgen, omdat het meestal een andere activiteit is dan we gewend zijn en omdat het positief en soms frappant is om te ontdekken waar je interesse ligt.
- Eventueel kan een zogenoemde visual designer het moodboard omzetten in wat meer concrete tekeningen; de visual designer kan overigens dezelfde persoon zijn als de ontwerper waar je het moodboard mee maakt.

Papier en digitaal
- Bij de papieren versie kan een groot vel zoals van een flip-over als basis dienen voor de verschillende "onderwerpen" die op het moodboard komen, dan kan er ook nog tekst bij geschreven worden en kun je er met anderen over praten, vragen stellen, afwegingen maken. Als je aan tafel zit of staat met de gevonden of geprinte afbeeldingen en kreten met ideeën praat je makkelijk met elkaar door de ongedwongen sfeer (gemakkelijker dan digitaal achter een beeldscherm). Alles met het doel te weten te komen welke onderdelen je zonder twijfel in je ontwerp wilt hebben.
- Een online, digitaal moodboard heeft het voordeel dat je er altijd bij kunt en aan kunt passen. Er zijn verschillende tools om moodboards te maken; klik op internet in de zoekmachine bijvoorbeeld in: moodboard digitaal. Zie bijvoorbeeld Milanote. 
- Een nadeel van online, achter een beeldscherm, is dat het soms lastig is een goed gesprek met anderen te hebben en je gedachten te formuleren en te ordenen. De aandacht kan teveel op het beeldscherm en de voortgang van het proces gericht zijn en te weinig op afwegen en naar de klant luisteren.

Voordelen van moodboards
- Belangrijkste voordeel: een moodboard voorkomt dat er iets ontworpen wordt wat niet de bedoeling was!
- Je leert je eigen wensen te vinden en te benoemen, af te wegen en te ordenen door de bekende en onderliggende wensen en ideeën die je hebt, de inspiratie die je zelf opdoet tijdens het moodboard-proces, de inspiratie van anderen en de groei door de gesprekken met ontwerpers en anderen.
- Je leert nadenken over wat je nu eigenlijk echt wilt én wat je juist niet wilt. 
- Door vast te leggen wat je wel of juist niet wenst, hoef je er later niet weer over te twijfelen en er later niet opnieuw discussie over te voeren.
- Er kan veel tijd bespaard worden, niet alleen in het ontwerptraject maar zeker ook in de bouwfase, omdat het pakket van wensen goed uit de verf komt. Bij het samenstellen van een moodboard kan iedereen feedback geven, je kunt het moodboard aanpassen en iedereen gaat uiteindelijk dezelfde richting op (ontwerpteam en klanten hebben hetzelfde beeld).
- Architecten en andere beoefenaars van creatieve beroepen denken vaak dat ze de wens van de klant wel kennen, maar leggen toch snel en vaak ongemerkt hun eigen stijl en ideeën op aan de klant; een besproken, gedetailleerd en gedocumenteerd moodboard helpt je de architect jouw weg te laten volgen.
- Kortom: je ontwerpeisen worden op een eenvoudige en vanzelf groeiende manier duidelijk.

Opmerkingen
- Veel architecten hebben een flexibele en creatieve geest en komen met ideeën die nooit bij jezelf waren opgekomen. Maak het moodboard samen met zo'n meedenkende architect. Soms zijn een paar schetsen al voldoende om een goed gesprek aan te gaan of de klik met een architect te ervaren (of juist niet).
- Probeer je wensen wel realistisch te houden. "Een droomhuis bestaat niet, het eindresultaat is altijd een compromis tussen wens en kosten."
- Het is goed een moodboard even te laten rusten, zeker na een gesprek tussen creatief persoon en klant, omdat je dan de verschillende aspecten en invalshoeken nog kunt overdenken.
- Documenteer goed waarom je een bepaalde beslissing neemt! Dát vermijdt discussies achteraf.
- Als je alleen voor jezelf een moodboard maakt, dan kun je toch je vrienden of familie vragen hoe zij erover denken. Ook als je niet zeker bent van wat je echt wenst, is feedback van je omgeving heel verstandig: al pratend kunnen zij net de input geven die je op dat moment nodig hebt.
- Ook voor een cataloguswoning of een prefab woning is die eerste stap van een "moodboard onder begeleiding van een architect" zeer zinvol. Je kunt daarna gerichter naar een bouwer zoeken en de bouwer kan aangeven of het past in zijn bouwwijze. 
- Ook bijvoorbeeld de gewenste stijl van een website kan via een moodboard achterhaald worden. De zogenoemde concept developers kunnen je hierbij helpen.
- Sommige architecten maar ook klanten vinden een moodboard overbodig, maar juist een moodboard geeft aan:
. hoe het ontwerp moet zijn
. voorkomt een ontwerp dat je eigenlijk toch niet wilt 
. vermijdt misverstanden, verwijten en kosten in het bouwtraject.

moodboard voor de sfeer van een nieuw interieur; klik voor groter (studio kiik):

verzameling moodboards; achter elk icoon bevindt zich een moodboard met afbeeldingen, tekst e.d.; gemaakt in milanote moodboards:

Met dank aan Indra Terburg.