klokkenstoel en klokken in een (kerk)toren

Ook: klokkengalg; soms: hangstoel; in het Fries: klokkestuol. Een klokkenstoel is een stellage waarin één klok of meer klokken zijn opgehangen. Het is ook de benaming van de vaak lagere, losse  bouwsels met een zadeldak. Vooral Friesland bezit er een groot aantal van: 56 stuks. 
De klokken worden luidklok, speelklok of, soms, uurklok genoemd (om onderscheid te maken met de normale uurwerkklokken die alleen de tijd aangeven). 

De functie van de klokkenstoelen is vergelijkbaar met de klokken van een kerk: bij onraad zoals een dreigende overstroming of bij een begrafenis of herdenking werden de klokken geluid. De meeste van deze klokkenstoelen bevinden zich op begraafplaatsen.

Veel luidklokken in een toren hebben vaak nog extra functies gekregen: vóór het hele uur wordt er een klokkenmuziekje gespeeld (door de beiaardier of automatisch), de "voorslag" of "wekkering" om te laten merken dat de klok kort daarop het aantal uren aan ging geven. Later kon dat een vrij lang muziekstuk worden en werd ook op het halve uur iets gespeeld. 
Klokken hebben vaak een tekst waarop vermeld kan staan: de naam van de klokkengieter, het gietjaar, de naam van de klok en de naam van degene die de klok schenkt aan de kerk o.d. 
Een klok wordt gegoten uit brons. Als een klok beschadigd is of grote of veel scheuren vertoont die niet hersteld kunnen worden en de klok onbruikbaar is, dan kan de klok gesmolten worden en kan het brons hergebruikt worden voor de nieuwe klok. Een nieuwe klok wordt gegoten, een hergebruikte klok wordt hergoten of vergoten. Deze termen staan vaak op de klok vermeld. 

Veel klokken zijn al eeuwen oud. In de Tweede Wereldoorlog zijn veel klokken door de Duitsers gevorderd, uit de klokkentoren gehaald en in Duitsland omgesmolten voor de wapenindustrie; van de ca. 9000 klokken zijn er bijna 4800 door de overheersers meegenomen, ook eeuwenoude klokken uit de 16e en 17e eeuw bijvoorbeeld. De spreuk "wie met klokken schiet, wint den oorlog niet" is waarheid geworden. 
"Na de oorlog telde ons land drie klokkengieterijen die de lege ruimten in torens mochten opvullen: Petit & Fritsen (Aarle-Rixtel), Van Bergen (Heiligerlee) en Eijsbouts (Asten). Ze goten ook beroemde herdenkingsklokken, zoals de bourdon op de Waalsdorpervlakte (Den Haag) en The Netherlands Carillon voor Arlington National Cemetery (Washington DC). Een en ander leidde tot opleving van de Nederlandse klokgietkunst." (Brabants Erfgoed)

Een campanoloog is een klokkendeskundige.
Een beiaardier is een muzische bespeler van klokken (het muziekinstrument met één of meer klokken is de beiaard of carillon).

klokkenstoel (uit het boekje vaktaal van groninger kerken):

1 = luibalk 2 = kroon 3 = luidklok 4 = luistok 5 = luitouw 6 = klokkenstoel

klokkenstoel, gemeente dijken (inge hemker):

Documentatie
- Klokkenstoelenpagina van Inge Hemker

- Meer over klokkenstoelen

Naast de normale betekenis van zitplaats, is een "stoel" al vanaf het Middelnederlands "datgene waarin iets rust of hangt of geplaatst is"; bron Etymologiebank.

Eng. bell cage, bell frame