1.
Ook: draagsteen, kraagsteen; soms (eenvoudige uitvoering): klos.
Een console is een uit de muur stekend, meestal geprofileerd stenen of houten deel
dat dient ter ondersteuning van een beeldhouwwerk, balk, kroonlijst,
balkon,
dakgoot of voet van de schoorsteen.
Consoles onder balken en balkons hebben tot doel de
balkoplegging in statische zin te
verkorten (d.w.z. de oplegging van de balk in de muur kan eventueel
korter zijn omdat de totale oplegging door het sleutelstuk vergroot
wordt). Vaak zijn consoles
ingemetseld om meer belasting te kunnen verdragen.
Er zijn benamingen voor specifieke typen consoles:
- Kardoes. Bij een molen wordt de console onder de duisplank
een kardoes genoemd.
- Klos. Een eenvoudige vorm van een console, zoals de klos onder
een dakgoot.
De console als
gootklos is in de Renaissance vaak in de vorm van een voluut,
in andere tijden bij boerderijen vaak van hout met eenvoudige krullen en
tegenwoordig wat rechthoekiger. De console met de
mannenfiguur op één van de foto's hieronder is eigenlijk meer een atlant dan
een console.
- Kraagsteen, draagsteen. Een console van (natuur)steen wordt kraagsteen
of draagsteen
genoemd.
- Modillion. Een console als ondersteuning van een Korintische of composiet
kroonlijst wordt modillion genoemd.
- Sleutelstuk. Een houten console onder een balk
wordt ook sleutelstuk
genoemd als dat deel ondesteund wordt door een korbeel
(een schoor) en een muurstijl
(ondersteunende en verbindende verticale balk tegen de muur). De houtconstructie
met muurstijl en korbeel wordt korbeelstel genoemd. Een
sleutelstuk werd wel eens hergebruikt als console.
consoles in verschillende vormen:
een kuipconsole; een console met een doorlopend bovendeel waardoor als het
ware een kuip gevormd wordt (op de foto als een borstwering) :
Afbeeldingen o.m. Serge van Druten bij Mooy b.v. en Groninger
Kerken.