console

1. Ook: draagsteen, kraagsteen; soms (eenvoudige uitvoering): klos. Een console is een uit de muur stekend, meestal geprofileerd stenen of houten deel dat dient ter ondersteuning van een beeldhouwwerk, balk, kroonlijst, balkon, dakgoot of voet van de schoorsteen. 

Consoles onder balken en balkons hebben tot doel de balkoplegging in statische zin te verkorten (d.w.z. de oplegging van de balk in de muur kan eventueel korter zijn omdat de totale oplegging door het sleutelstuk vergroot wordt). Vaak zijn consoles ingemetseld om meer belasting te kunnen verdragen.

Er zijn benamingen voor specifieke typen consoles:
- Kardoes. Bij een molen wordt de console onder de duisplank een kardoes genoemd.
- Klos. Een eenvoudige vorm van een console, zoals de klos onder een dakgoot. De console als gootklos is in de Renaissance vaak in de vorm van een voluut, in andere tijden bij boerderijen vaak van hout met eenvoudige krullen en tegenwoordig wat rechthoekiger. De console met de mannenfiguur op één van de foto's hieronder is eigenlijk meer een atlant dan een console.
- Kraagsteen, draagsteen. Een console van (natuur)steen wordt kraagsteen of draagsteen genoemd.
- Modillion. Een console als ondersteuning van een Korintische of composiet kroonlijst wordt modillion genoemd.
- Sleutelstuk. Een houten console onder een balk wordt ook sleutelstuk genoemd als dat deel ondesteund wordt door een korbeel (een schoor) en een muurstijl (ondersteunende en verbindende verticale balk tegen de muur). De houtconstructie met muurstijl en korbeel wordt korbeelstel genoemd. Een sleutelstuk werd wel eens hergebruikt als console.

een kuipconsole; een console met een doorlopend bovendeel waardoor als het ware een kuip gevormd wordt (op de foto als een borstwering) :

Afbeeldingen o.m. Serge van Druten bij Mooy b.v. en Groninger Kerken.

Verg. bouwelementen die (enigszins) uit de muur steken en meer of minder een dragende functie hebben: atlant, blokkeel, cul-de-lampe, draagsteen, gootklos, kariatide, klos, korbeel, kraagsteen, neut, rondboogfries, sleutelstuk, maar ook bijvoorbeeld cantileverbrug.

Eng. bracket, support, corbel (ondersteuning van een balk), modillion (onder een kroonlijst), ancon (meervoud ancones)

2. Bij betonbouw wordt een stalen console toegepast om in het beton te gieten of aan het beton te bevestigen.

3. Een console is een bedieningspaneel.
Eng. console

4. Een console is een penanttafel, ook vaak side-table genoemd.

Eng. side table