stuwwal

Een stuwwal is een soort heuvel in het land die veroorzaakt is doordat in een ijstijd gletsjers het ooit door rivieren afgezette grind, zand, leem omhoog duwden. De gletsjers zijn in dit geval te vergelijken met bulldozers. Ook het door de gletsjers meegevoerde keileem werd omhoog geduwd. Na het smelten van het ijs in een warmere periode bleven de vaste stoffen achter. Het opgeworpen grind, zand en leem is de stuwwal, als een vorm van reliëf in het landschap.
Stuwwallen zijn in Nederland meestal niet hoger dan 100 m; de hoogste stuwwallen zijn de Veluwe (110 m) en het Montferland (93 m). Texel en het voormalige eiland Wieringen zijn ontstaan door stuwwallen. De Utrechtse Heuvelrug is de meest westelijk gelegen stuwwal.
In Nederland zijn het de gletsjers uit de voorlaatste ijstijd, die van het Saalien, die ca. 150.000 jaar geleden de stuwwallen hebben gevormd.

filmpje van het ontstaan van een stuwwal; klik op de afbeelding! (schooltv):

het ontstaan van stuwwallen de utrechtse heuvelrug en bij ede en wageningen, de landijstong duwt de grond weg waardoor zich wallen vormen (archeologie magazine 2013-01):

Eng. ice-pushed ridge