Een
schop of schep is om mee te graven of te scheppen,
een "ballastdrager" voor los materiaal, om aarde of zand
te verplaatsen. De
schoppen met een ronde onderzijde en iets opstaande randen worden
overigens vaak schep genoemd.
De schoppen bij de foto van Streuding
Schoppenfabriek:
1. zandschop, Hollands model, rood gehard
2. betonschop, zwart gelakt
3. zandschop, gebogen met zwanenhals steel. zgn. wegwerkersschop.
4. zandschop, half gebogen, iets smaller model, zgn. ENSF.
5. zandschop, extra gebogen, hollands model.
Het
blad van een
spade is wat meer rechthoekig, heeft meestal een vrij rechte onderzijde, is smaller en zwaarder en heeft slechts een geringe middenverhoging.
De
spade is vooral
geschikt voor het spitten (grondwerk), het verpoten, het
graven van grotere gaten e.d.
De spade is uitermate geschikt voor verschillende plant- en tuinwerkzaamheden.
De bovenrand van het stalen blad is wat ronder of voorzien van een recht
stukje om je voet op te kunnen zetten zodat je de spade met meer kracht kunt
bedienen.
Twee verplantspades, smaller en
soms voorzien van een hol lopend blad waardoor je beter om het
plantenwortelstelsel kunt scheppen (rechts), verg. de wortelsteker:
Deze
schoppen zijn voor vele doeleinden bruikbaar, zoals:
- landbouw (het opscheppen van graan)
- veeteelt (het opscheppen van voer)
- herfst (opruimen van bladeren)
- winter (scheppen van sneeuw).
Diverse maten en steellengtes mogelijk.
Bij de foto van De
Vos Gereedschappen:
1. aluminium ballastschop met steel
2. aluminium graanschop met steel, zonder slijtstrip
3. stalen ballastschop met steel met ijzeren D- greep (YD)
4. aluminium graanschop met steel met halfkunststof D-greep (HKD) met slijtstrip
5. losse slijtstrip, ter versterking van aluminium schoppen.
De
bats is een grote schop en heeft een groter werkblad, dat iets gebogen is.
De functie van de bats is het opscheppen van zand of losse grond.
Batsen zijn voor veel doeleinden geschikt. Er zijn o.a. schoppen met vlakke
randen te gebruiken voor graaf- en spitwerkzaamheden. Deze zijn te leveren in diverse dulstanden en afmetingen.
De Spats (patent van De Wit
Gereedschap), is zeer handig voor gebruik in de tuin
omdat de getande snijkant gemakkelijk wortels doorsteekt een graskanten
kan snijden.
De holle sneeuwschuif
is voor pas gevallen sneeuw. Voor vast getreden sneeuw is het recht model geschikt.
Het rechte model wordt ook gebruikt door landbouwers voor het reinigen van veestallen, vervuilde
uitritten e.d.
Bij de foto van De
Vos Gereedschappen:
1. sneeuwruimer in de verzinkte uitvoering
2. aluminium graanschop met steel 130 cm, zonder slijtstrip
3. sneeuwruimer uit staalplaat, met versterkingsrillen.
De wortelsteker is een smalle, vaak zware schop die helpot bij het
uitsteken van een plant (struik, boom of stobbe):
- door zijn smalle blad steekt hij gemakkelijk door de aarde
- de punt werkt als een soort bijl
- voor de zwaardere varianten: door zijn forse eigen gewicht hakt hij gemakkelijk door de wortels van
planten, struiken en bomen.
Vooral oude bomen, coniferenhagen, jasmijn e.d. hebben een fors
wortelstelsel waardoor het verwijderen van die planten het
eenvoudigst gaat als de wortels worden doorgestoken. Denk er wel aan dat de boom eerder om kan vallen als een groot
aantal stevige wortels doorgestoken zijn.
Ook bij het verplanten kunnen sommige weerbarstige wortels worden
doorgestoken om het verplaatsen van de plant te vereenvoudigen.
Er zijn wortelstekers met een traditioneel handvat maar ook met een
"gestuikte knop" (een soort bol als handvat).
Soorten wortelstekers zijn o.m.:
- wortelsteker met een scherp blad met v-vormige inkeping (zeer
lichte variant, meer een schepje voor dunne wortels)
- wortelsteker met een smal, vrij plat, recht eindigend blad
(lichtere variant, wellicht meer geschikt voor het uitsteken van
zaailingen (jonge bomen) in plantsoenen)
- boomwortelsteker met dun, dus relatief scherp, gesmeed blad ("de
dunne bek in combinatie met haar breedte en het totale gewicht maakt het
een perfecte boomwortelsteker; bij andere toepassingen dan verticaal gebruik is er kans dat de beitel af gaat
breken; zorgvuldig gebruik is daarom van belang; het is een wortelsteker en
geen stootijzer of
koevoet")
- stootijzer-wortelsteker, hefboom-wortelsteker (deze zwaardere
variant boomwortelsteker is een soort stootijzer met een vrij dik blad en
met bolknop die vaak eenvoudigweg als hefboom gebruikt om de wortels los
te wrikken; let op: een stootijzer is een smaller hulpmiddel, zie de
laatste foto hieronder).
Een schepje met v-vormig bladeinde, om dunne wortels door te steken (DeWit
Wellcome, totale lengte 48 cm):
Een lichtere variant wortelsteker met een smal, vrij plat, recht eindigend
blad (wortelsteker Atlas YD, blad ca. 10 cm breed):
Boomwortelsteker met dun, dus relatief scherp, gesmeed blad (niet te
gebruiken om te wrikken):
Een zwaardere variant boomwortelsteker (hefboom-wortelsteker,
stootijzer-wortelsteker), ca. 120 cm lang; bijldeel wortelbijl is
26 cm (let op: ga altijd na of de betreffende spade werkelijk
geschikt is om mee te wrikken!):
Dit is geen schop, maar een echt stootijzer, veel
toepassingen in de bouw:
Een zodensteker of turfschop is specifiek voor het steken van turf, dus
een vrij rechte schop die niet te lang is en bij voorkeur is voorzien van
brede handgrepen en een verstelbare voetsteun waarop de klomp kan drukken.
Door de steun voor de klomp kan het blad van de schop vrij klein blijven
zodat de turf gemakkelijk van de schop loslaat.
Bij de turfschop is soms het blad aan de uiteinden gekromd zodat de rijen
turven op vrijwel dezelfde afstand van elkaar gestoken worden en de turven
dus een soort standaard-dikte hebben. Daarom wordt de turfschop ook wel
vleugelspade genoemd.
(Foto's Museum
Rotterdam en Museum
voor Oudere Technieken (2x) en tekeningen Stichting
Bernard van Dam.)