kolossale orde

Ook, soms: grote orde. De kolossale orde is de benaming van het doorlopen van pilasters (halfzuilen) of zuilen over meer verdiepingen, soms over de volle hoogte van het gebouw. De pilasters of zuilen staan meestal tegen de gevel, soms vóór de gevel.
De kolossale orde vinden we vooral bij gebouwen vanaf de 16e eeuw tot in de 19e eeuw, daar waar gebouwen een indruk uit de klassieke wereld moesten geven. Door de boeken I quattro libri dell'architettura (ca. 1570) van Andrea Palladio heeft zich onder meer de kolossale orde over Europa kunnen verspreiden.
Door de verticale scheiding in de kolossale orde is een gebouw gemakkelijker in risalieten te verdelen (vooruitspringende gevelpartijen die over de gehele hoogte doorlopen).
Bouwwerken van de kolossale orde zijn duidelijke voorbeelden van geleding.

klik op de afbeeldingen voor groter één van de eerste gebouwen van de kolossale orde (doorlopende pilasters), basilica di sant'andrea, mantova, italië, arch. leon battista alberti, bouw gestart in 1462:

kolossale orde (doorlopende pilasters) bij het palazzo valmarana, vicenza, arch. andrea palladio, 1565 (palazzo valmarana braga):

kolossale orde (doorlopende zuilen) bij het gebouw van felix meritis, keizersgracht, amsterdam, 1788 (foto matieu van ek, felix meritis):

De term kolossaal is ontleend, mogelijk via het Franse colosse (reusachtig standbeeld of voorwerp), aan het Latijnse colossus, dat zelf ontleend is aan het Griekse kolossos (gigantisch standbeeld); bron Etymologiebank.

Verg. cyclopisch.

Eng. giant order, colossal order