houtrot

Houtrot is het verweren, vermolmen van hout onder invloed van water en lucht. Houtrot is het gevolg van schimmels die vooral in vochtige omgeving gedijen. Vooral de houten delen op het zuiden en westen zijn gevoelig voor weersinvloeden, en dan vooral in de hoeken (bij de aanhechting tussen regel en stijl). Vooral hout op het zuiden en westen staat onder invloed van zon en regen: de zon verweert de laklaag en de regen maakt het hout vochtig. Wanneer indringend vocht niet weg kan, wordt het hout nat; als het hout niet kan drogen wordt het een voedingsbodem voor schimmels.
Schimmels kunnen in korte tijd zelfs hardhout "verteren", vooral de Serpula lacrymans, de echte huiszwam, en de Coniophora puteana, de kelderzwam, zijn berucht. Aantasting door de Serpula lacrymans wordt ook wel droogrot genoemd.

Bij bruinrot breken de schimmels de cellulose in het hout af; bruinrot laat zich tot poeder verpulveren bij wrijven tussen de vingers.
Bij witrot worden zowel cellulose als lignine afgebroken (lignine is een stof in de celwanden van hout); bij aanraking valt witrot in vezels uiteen. 

Rottend hout is een ideale voedingsbodem voor insecten als de bonte knaagkever, die het hout dan makkelijker kan eten en verteren. "Op plaatsen waar schimmels door droging (al lang) niet meer actief zijn, kan de bonte knaagkever met aantasting doorgaan." (Pas dan een combi-middel toe, tegen houtrot én insecten.)

Vermijden van houtrot kan eigenlijk alleen door het hout droog te houden; bij blootstellen aan de buitenlucht dus het hout beschermen (verven, lakken o.d.) of conserveren (verduurzamen) en regelmatig onderhoud uitvoeren. Bij een kozijn kan houtrot voor een deel vermeden worden door het aanbrengen van een neuslat aan de onderzijde, zodat de onderzijde van het kozijn kan ventileren. Bij een houten kolom wordt vaak de kolom iets boven de (natte) ondergrond geplaatst.

Verwijderen van houtrot en repareren van het hout gebeurt door alle rotte delen ruim te verwijderen en het ontstane gat laagsgewijs te vullen met (zuivere) tweecomponenten-epoxy. Zaag desnoods een kozijndeel volledig door met een oscillerende zaag. Er zijn reparatie-epoxy's die na 1 of 4 of meer uren te schuren zijn; een dieper gaande reparatie zal meestal meer tijd vergen om te drogen dan een raparte van een paar mm. Bij zeer grote reparaties kan mogelijk een op maat gemaakt, nieuw stuk hardhout worden ingebracht.

"De warmtegeleidingscoëfficiënt van hout en zuivere epoxy wijken niet erg van elkaar af. Vandaar dat er geen koudebrug wordt gevormd. Wel is het van belang om luchtinsluiting te voorkomen tijdens het repareren. Dit wordt bewerkstelligd door het hout goed te benatten met reparatiemiddel (het zogenoemde aanbranden)."

De stappen bij reparatie van houtrot:
- verwijder de verf
- verwijder de houtaantasting (ruim weghakken of wegzagen van alle houtrot en zachte plekken, en nog een cm extra voor de zekerheid)
- strijk het kale hout van de reparatie voor (ofwel: breng met de kwast de primer voor de reparatie-epoxy op het contactvlak aan; de primer is een houtversterker, een speciale voorstrijk of impregneer, bijvoorbeeld Dry Fix van Repair Care of Eazyfix)
- brandt het contactvlak aan (met de reparatie-epoxy)
- meng de componenten van de epoxy goed dooreen tot een egale kleur ontstaat (op een plastic mengplateau) en zorg ervoor dat er geen luchtbellen in het mengsel zitten
- bouw de reparatie met de epoxy in lagen op en mes het oppervlak af (ofwel: strijk de reparatie glad, op hetzelfde niveau als het houtoppervlak)
- bescherm het gerepareerde deel tegen zon en regen (tot het droog is) 
- na droging van de epoxy (afhankelijk van het reparatiemiddel na bijvoorbeeld 1 of 4 of 16 uur): schuur de reparatie en het omliggende hout (meestal komt tijdens het afmessen van de reparatie ook wat epoxy op het nog goede houtoppervlak, dat dunne laagje moet weggeschuurd worden)
- breng de verflaag weer aan.

Deelvervanging
Wanneer een groot deel van een kozijn is aangetast, kan overwogen worden dit deel uit te zagen (rechte hoeken) en van een goed passend nieuw stuk hout worden voorzien. Dit wordt deelvervanging genoemd. De overgangen kunnen dan met epoxy worden bijgewerkt.

Naar Documentatie

houtrot (c. van der meij totaalonderhoud):

houtrot, vooral in hoeken van houten kozijnen (foto joostdevree):

goede houtreparatie met zuivere epoxy (verf advies centrum):

voorbeelden van 2-in-1 reparatie-epoxy's (beide componenten in 1 koker);  let op: de inhouden verschillen en de prijzen nog veel meer!;  van links naar rechts repox 2-in-1 van zwaluw den braven (voor kleinere reparaties is er repox fast) en renoflex 2-in-1 (duo-koker) van renovaid (renofast voor kleine, maar zeer snelle reparaties):

voorbeeld van een 2-component epoxy als kneedpasta, gemakkelijk te verwerken (epoxywinkel):

houtrotvuller van alabastine:

een houten kolom kan snel gaan rotten waar het hout de nat te worden ondergrond raakt; daarom kan de houten paal op een kleine verhoging geplaatst worden, uiteraard wel stevig verankerd in de grond (foto joostdevree):

een laatste voorbeeld van houtrot, een steigertje in verval, de meern; klik op de foto voor hoe het was (foto joostdevree, 2022, en hoe het was google maps, mei 2021):

Documentatie
- Houtreparatie Dry Flex 2-in-1 (schuur- en overschilderbaar na 1 uur) 

- Houtreparatie Repox (Zwaluw - Den Braven) 

- Houtreparatie Renoflex (Renovaid) 

Verg. insecten in hout, betonrot, buitenduurzaamheid, erosie, paalrot, schimmel (zwammen).

Eng. woodrot; (droogrot, aantasting door Serpula lacrymans of echte huiszwam) dry rot; (aantasting door Coniophora puteana) wet rot