De
gewone hamer wordt ook bankhamer genoemd, naar de werkbank
waaraan gewerkt wordt, vooral voor het fijnere timmerwerk.
Andere termen zijn penhamer en timmermanshamer.
Een
penhamer bestaat uit een steel van essenhout. De steel van de
penhamer wordt met een stalen spie in het gat van de hamerkop
opgesloten.
Hamers
voor beeldhouwwerk (in natuursteen of hout) zijn vaak kleine
vuisten (kleine houten mokers).
De fleshamer die geheel van hout is, is meestal voor het grotere werk.
De klopper is vaak van hout met een messing kop en geschikt voor het
fijnere werk. De kloppers van metaal hebben een klein volume en een korte steel. Zij zijn daardoor bijzonder wendbaar
en speciaal voor details geschikt.
De juiste keuze van de vuist hangt af van de diameter (gewicht) van de beitels:
500 g vuist voor beitels van › 8 - 10 mm
600 g vuist voor beitels van › 10 - 12 mm
750 g vuist voor beitels van › 12 - 14 mm
900 g vuist voor beitels van › 14 - 16 mm.
een aantal beeldhouwhamers:
klopper voor het fijnere werk:
fleshamer voor het grotere werk:
fleshamer lignostone; "doordat het beuken op zeer hoge druk en temperatuur samengeperst is, verbetert de kwaliteit ten opzichte van
natuurhout; het kent niet de scheuren en fouten van natuurhout en is vele malen sterker dan massief
beuken; de lange levensduur komt daarnaast tot stand doordat de elasticiteit en de taaiheid van het hout hoger zijn dan van
natuurhout":
bekistinghamerof bekistingshamer
De bekistingshamer is een klauwhamer, maar waarvan de klauw rechter is uitgevoerd. Met deze klauw kunnen bekistingsplanken gemakkelijk worden losgewrikt.
Soms is de kop voorzien van een gleuf om de nagel vast te houden.
bikhamer
of lashamer.
Een
hamer die o.m. door lassers gebruikt wordt om de slak van de las af te slaan of op schepen om de roest eraf te slaan.
Er zijn verschillende typen bikhamers:
- Met twee wigvormige
"pennen" waarbij de ene haaks op de nadere staat (eerste
foto onder). Bedenk wel dat de uitvoering van geheel RVS, met rubberen
of opengewerkte handgreep, steviger en duurzamer is.
-
Met een
wigvormige en een puntige pen (tweede foto onder).
- Met een opengewerkt handvat voor een betere grip (en wellicht ook tegen
doorgeven van hitte?).
- Een elektrische
versie.
- Een pneumatische versie
(zie naaldenbikhamer).
"Zeldzame bosbouw nummer hamer. Oud gereedschap om nummers in het hout te slaan. Deze heeft
één ring met nummers en is gemerkt met David Dominicus uit
Remscheid."
"Zeer
zeldzame nummer-hamer gebruikt in de bosbouw. Deze hamer heeft
twee verstelbare ringen waarmee nummers gemaakt kunnen worden
tot 99. Normaal hoort hier nog een streng van losse nummers bij,
maar die zijn meestal verloren gegaan in de tijd. Goede
conditie."
Teksten en afbeeldingen Duco
Tools.
De foto hieronder toont een houtvestershamer uit de VOC-tijd. De
scheepsbouwer stuurde een houtventer om samen met de houtvester
in het bos de bomen aan te geven die de houtventer wilde hebben.
Met de hamer werd door de houtventer een merkteken in de boom
geslagen. Daardoor was duidelijk welke bomen moesten worden
gerooid en bij levering kon de houtventer zien dat het de door
hem uitgezochte bomen waren.
Ook:
bouchardeerhamer, bouchradehamer. Een bouchardhamer is een houten hamer met een kop die aan beide
uiteinden een vlak heeft van gehard staal dat een raster vormt
van piramidevormige punten. Met de bouchardhamer kan bv.
natuursteen van putjes worden voorzien, het zgn. boucharderen.
Er
zijn modellen met verwisselbare kopen zodat met meer of minder
grote punten gewerkt kan worden en de kop na bot worden van de
punten eenvoudig vervangen kan worden.
Verg. tandijzerhamer.
Tekening uit Handgereedschappen Tech-Term Aanschouwelijk Technisch
Woordenboek van ir. B.D. Swanenburg, uitgave Elsevier 1958,
reprint Ambacht
en Gereedschap 2006.
Zie ook bewerken van
natuursteen.
"De
hardhouten kop van enigszins kromme breeuwhamer heeft in de
lengterichting een sleuf die met twee bouten om de steel kan
worden geklemd. Om de einde van de kop zitten ijzeren ringen om
de pruikvorming door het slaan te verminderen."
Voor de grootte van de hamer zie onderstaande foto waar men een
scheepsdek aan het breeuwen
is.
Hamer
bij het modelleren van metaal. Ciseleren is meestal de laatste
fase van het uitkloppen (egaliseren) van een metalen plaat of
voorwerp.
Ook voor het bewerken van
natuursteen werd vroeger wel de ciseleerhamer toegepast.
constructiehamer
(bijvoorbeeld bij
houtskeletbouw) Deze constructiehamer heeft een kop die speciaal gemaakt is
om houten balken e.d. zonder beschadigingen aan te brengen.
disselhamer
(dissel) De disselhamer is eigenlijk een soort bijl (dissel
genoemd) waarmee ruwe stammen werden behakt of voor grof werk zoals het aanpunten van houten heipalen e.d.
Er werden twee soorten gebruikt, de vlakke en de holle (ronde)
dissel. De holle dissel is uitgevoerd met een aan beide zijden duidelijk gebogen blad en is geschikt om meer of minder gekromde uitgeholde werkstukken te maken, zoals bij boten en klompen. De snede van de dissel is altijd aan de binnenzijde geslepen.
Er bestaan rechte en kromme dissels, verwijzend naar de vorm van het metalen blad (andere richting gekromd dan bij vlak en hol).
Tsja,
inderdaad een hamer. De huisarts gebruikt deze hamer om je
reflexen te testen (onder knie e.d.). Er zijn verschillende
modellen waaronder één waarmee de kinderen wat vrolijker
gestemd kunnen worden.
fineerhamer Een fineerhamer wordt
gebruikt bij het inleggen van fineer. Op de afbeeldingen een
fineerhamer met messing kop (zachter dan staal) zodat het fineer
niet zo snel beschadigd wordt, en aan het uiteinde van de steel
een (afschermbare) beitel.
Verg. de "pvc-aandruk-hamer"
en de plethamer.
Een geologenhamer is het klassieke stuk gereedschap van de geoloog
en heeft aan de ene kant een slagvlak en aan de andere kant een spitse of beitelvormige punt
(foto rechts, hamers 2 en 3). De spitse punt kan men gebruiken om stukken steen los te wrikken. De beitelvormige punt is te gebruiken als een soort schepje en is bijzonder handig als men gaat zoeken in storthopen of los materiaal.
Hamer 1 is een mijnwerkershamer.
Een andere door geologen wel gebruikte hamer is de slaghamer
(verg. slaghamer). Getekende
afbeeldingen uit het boek Fossielen van Gerhard Lichter.
op de afbeelding geeft nr 2 een geologenhamer aan (nr 1 is een vuist
en nr 3 een steigerhamer):
Een
ijzeren hamer waarmee een zeis weer scherp werd gemaakt, in combinatie met een
haarspit (een soort aambeeldje waar het blad van de zeis op werd gelegd). De
tweede foto geeft bovenaan de zeis en van links naar rechts de haarspit, de
haarhamer en een pikker.
hoefsmeedhamer
(hoefsmidhamers)
Zware (ca. 1,400-2kg), trapeziumvormig gesmede hamer met vlakke of licht bolronde baan en korte
(ca. 20-25cm) steel. De hoefsmid smeedt hoefijzers meestal met een smeedhamer. In sommige gebieden van Frankrijk daarentegen gebruikt men een specifieke hamer, de hoefsmeedhamer (bron
Museum het Mot).
Voor het maken van gaten voor de nagel van het hoefijzer worden speciale puntige
hamers toegepast.
Verg. smeedhamers (smitshamers), vlakhamer.
met dit type hamer worden gaten gemaakt voor de nagel van het hoefijzer:
Een houten hamer gebruik je om (houten) onderdelen in elkaar te
zetten. Door de grote kop beschadigen de onderdelen minder snel. Een houten hamer gebruik je ook om met een beitel stukken uit het hout te kappen.
ingenieurshamer Een ingenieurshamer is een kleinere hamer met twee koppen.
Op de bovenste foto een kleine kop en een kop met een smal slagvlak.
Op de onderste foto een ingenieurshamer die veel lijkt op
een bolkophamer.
"Hoewel de Japanse hamer er eenvoudig uit ziet, is er meer techniek in verwerkt dan op het eerste gezicht lijkt! Zo is de kern van de hamerkop zacht en zijn slechts de banen van de kop gehard. Dit resulteert in een comfortabele, gedempte slag."
Hier de 8-hoekige Japanse hamer met en kop van 225 gram.
De tweede afbeelding toont een iets ander type: "Lichte houten hamer met een kop van 95 mm lang en een diameter van 35 mm. De steel heeft een lengte van 30 cm.Eén zijde van de hamer is voorzien van een metalen kap.
Hierdoor heeft u de keuze om hout op hout (op een steekbeitel) of metaal op metaal te slaan. Ook is de hamer geschikt bij het instellen van een Japanse schaaf; voor het tikken op de schaafbeitel en achterzijde van de schaaf."
kaashamer (sonde à fromage)
De
sonde à fromage of kaashamer van de kaasmaker wordt bij het
rijpen van sommige kazen (Comté, Parmesan) gebruikt om het
"geluid" van de kaas te horen om daaruit de kwaliteit
van de kaas te bepalen.
Het handvat heeft een speciale vorm, soms in een wonderlijke
kromming (niet op bijgaande foto helaas) om met een juiste
beweging van de hand het geluid van de kaas goed naar voren te
brengen.
kaphamer
Een stratenmakershamer waarmee straatstenen in het gareel worden
gelegd. Met behulp van een sabel
wordt een steen op het juiste punt doorgeslagen (gekapt).
Zie ook stratenmakershamer
voor een iets ander model.
Eng. brick hammer, bricklayer's hammer
Met een klauwhamer sla je spijkers in hout. Met een klauwhamer kunnen ook spijkers uit het hout
getrokken worden; gebruik de steel van de hamer in dit geval als een hefboom.
De klauwhamer wordt door timmerlui op de bouwplaats gebruikt voor de meest voorkomende werkzaamheden.
Een
kloofhamer dient om hout te kloven, dwz. laten barsten of
splijten door er een wig in te
slaan, bv. om al in korte stukken afgezaagde boomstammetjes
kleiner te maken om die als brandhout te gebruiken. De wig is
hier de puntige kant van de kloofhamer (bijl).
Hamer
gebruikt om de duigen aan te slaan bij het maken van tonnen. Er
hoort nog een houten, meestal ovaalvormig blokje bij waarop
geslagen wordt.
"Mooie kuipershamer van Buck and Hickman. Gemerkt met een 2. Zeer goede conditie."
Met een kunststof hamer bewerk je
metaalplaat, ook bv. voor het lood bij glas-in-lood-ramen. Door de zachte kop met een terugslagvrije slag (door vulling)
is de plaat beter te vormen en is er minder beschadiging van het
plaatmateriaal.
Tekst
bij de tweede afbeelding hieronder, van de terugslagvrije hamer STF S
Hultafors):
- hamer met een stalen slagkop gevuld met dempende stalen
kogeltjes
- de kop heeft vervangbare nylon slagdoppen (hardheid 70 shore) die vriendelijk zijn voor
werkstukken
- stalen steel met rubberen handgreep.
Derde afbeelding toont een rubber hamer gevuld met loden kogeltjes om de
terugslag teniet te doen (Toolstation).
Een
lathamer (Duits: Latthammer) wordt gebruikt om een aantal redenen,
vooral op plaatsen waar de timmerman moeilijk uit de voeten kan:
-
de lange pin wordt in het hout geslagen waardoor de timmerman zijn
andere hand "vrij" heeft voor iets anders; ook als een
lat of balk te zwaar is kan deze pin toegepast worden: twee
timmerlui kunnen op die manier de zware lat verplaatsen
-
de spleet in de kom tussen de lange en de korte pin wordt gebruikt
om nagels uit te trekken, maar kan ook gebruikt worden om een
nagel tijdelijk in te plaatsen (ipv. in de mond bv.)
-
de platte kop is om nagels in het hout te slaan; om wegglijden van
de kop en kromslaan van de nagel te vermijden is deze voorzien van
een rasterwerk
-
sommige typen zijn magnetisch waardoor de ijzeren nagel niet
wegvalt na het trekken maar ook niet wegglipt als de nagel juist
in het hout geslagen moet worden
- een extra optie is de nagelhouder (zie tweede afbeelding hieronder).
De
lathamer is verkrijgbaar in staal en in grafietuitvoering.
"Japanse leerstempel hamer speciaal gemaakt om leer te bewerken met behulp van bijvoorbeeld ponsen of leerstempels.
Door zijn ronde vorm sla je altijd optimaal recht. Door het kunststof beschadigt de pons of stempel niet.
Materiaal: hardkunststof PE en houten handvat of aluminium handvat. Formaat: 21 cm x 5 cm."
leihamer (leidekkershamer)
De leihamer of leidekkershamer heeft een platte steel en is aan de voor en achterzijde
afgeschuind om leien voor op het dak of de gevel mee op maat te hakken (niet
bikken).
De punt is om gaatjes in leien te hakken om deze vast te nagelen (kopernagels, het gat wordt vanaf de onderzijde van de lei naar boven geslagen zodat de kop van de nagel verzonken ligt).
De sleutelgatvormige opening is bestemd om de koperen nagels te verwijderen uit het
dakbeschot.
De hamers zijn in een links- en een rechtshandig model verkrijgbaar.
Door middel van een leihamer en een leibrug worden de leien op maat
gekapt. (Het kapijzer
(kapbrug, leidekkersaambeeld) is vergelijkbaar met de leibrug.)
De leien worden bevestigd met een leihaak.
Met de rooihaak
worden, bij bv. restauraties,
de spijkers uitgetrokken die de leien op een dak houden.
De ladderhaak is
een haak waar de ladder van de leidekkers of andere dakdekkers
aan bevestigd kan worden (valbeveiliging).
In
de looddrukkerij wordt een houten hamer gebruikt om, in combinatie met een
houten blok, de loden letters en clichés aan te kloppen.
Foto uit het boek Techniek in Nederland in de twintigste eeuw (deel Stad, Bouw,
Industriële productie; van Stichting Historie der Techniek, uitgave Walburg
Pers).
Mijnwerkershamers
worden nog door geologen gebruikt. De twee belangrijkste soorten
zijn die met aan beide zijden een platte kop en die met aan
één zijde een platte en aan de andere zijde een puntige kop.
Afbeeldingen uit het boek Fossielen van Gerhard Lichter.
Deze
korte hamer met een eivormige kop is waarschijnlijk een modelleerhamer voor
hoeden. De breedte van de kop is ca. 13 cm en de totale lengte
steel plus kop is ca. 17 cm.
Informatie
Hein Coolen van Ambacht
& Gereedschap.
Afbeelding en afmetingen van Leonard Scheurkogel.
naaldenbikhamer
Ook
wel: naaldhamer. Een pneumatischebikhamer die gebruikt wordt
voor het ontroesten, het verwijderen van verf en het opruwen van steen:
een bundel naalden voert een bikkende beweging uit.
De Rodcraft naaldenbikhamer op de tweede foto heeft 24 naalden van 2
mm diameter (of 14 van 4 mm) en geeft 4500 bikken per minuut.
Naaldenbikhamers worden vaak gebruikt bij het ontroesten van schepen
en andere grote oppervlakken.
Zie ook bikhamer.
Helaas
is niet duidelijk welke functie de penbankhamer heeft. Wanneer u hier informatie
over heeft, mailt u dan a.u.b. naar de redactie.
"Penbankhamers worden doorgaans gebruikt door installateurs voor montagewerkzaamheden."
En bij een andere hamer is vermeld: "Deze kleine hamer is niet alleen
ideaal voor nagels en (draad) spijkers, maar ook voor het maken van fijne
aanpassingen op de beitel van uw schaaf." (Baptist)
Bij de derde foto is vermeld "Vonkvrije penbankhamers, ronde kop, voor koper - en tinsmeders"
(Beta-Tools).
Foto's resp. Beta-Tools
(1e en 3e) en Baptist
(2e).
Geen
hamer die we bij bouwwerken gebruiken, maar een hamer die "bij het indrukken van een toets tegen de snaar komt, deze laat trillen
waardoor een toon klinkt".
Planeerhamer
is de naam voor een hamer die bij het uitdeuken van metalen
plaatmateriaal wordt gebruikt. Deze hamer heeft één platte kop
of soms twee platte koppen (aan beide zijden van de hamerkop een
platte kop).
Zie ook de bolle slagkop bij slaghamer
die ook bv. bij het uitdeuken van metaal wordt gebruikt.
Zie ook bij uitdeukhamer.
nog twee niet zulke zware hamers, waarschijnlijk ook gebruikt bij het smeden,
plaatwerk en uitdeuken:
Du.
der Glättehammer.
"pvc-aandruk-hamer"
De werkelijke naam van deze hamer is ons helaas onbekend. Deze hamer wordt
bijvoorbeeld gebruikt bij het aandrukken / aanduwen van gelijmde pvc op een
betonnen vloer.
Verg. de fineerhamer en de plethamer.
Een rubberhamer kan gemaakt zijn van zacht- of hard rubber.
Hard rubber: gebruiksgebied
straten maken, eigenlijk alleen voor tegels.
Verg.
de stratenmakershamer waarmee
straatstenen worden aangeklopt.
De
rubber hamer wordt niet meer gebruikt bij straatstenen omdat die
meestal mechanisch nagetrild worden om ze "vast te
zetten" in het zand.
Zacht
rubber: wanneer de hamer van
zacht rubber is gemaakt wordt deze toegepast voor zachte materialen.
De kop van de rubber hamer kan gevuld zijn met loden kogels tegen de terugslag
die een rubber hamer altijd wel geeft: de terugslagvrije
hamer.
De laatste afbeelding hieronder toont wellicht een dresseerhamer van de
boekdrukker. De boekdrukker legde de regels letter voor letter in een raamwerk
en klemde dat geheel aan alle vier de zijden van het raamwerk enigszins vast
(het "kooien" van het zetsel; de witte marge aan de randen wordt
kooiwit genoemd). "Door de kracht die er op het zetsel van losse letters wordt uitgeoefend, hebben deze letters de neiging omhoog te komen,
zodat ze uitsteken boven de boekdrukhoogte (boekdruk is hoogdruk). Het rubberdoek dat om de drukpersrol zit, kan daardoor zwaar beschadigd raken. Om dat te voorkomen
en om een gelijkmatige afdruk te verkrijgen gebruikt de boekdrukker een dresseerblokje (is vaak een mooi vormgegeven blokje met één hele vlakke zijde waarop een plakje rubber is geplakt om de loden letters niet te beschadigen), dat blokje wordt op het zetsel gelegd en met de dresseerhamer wordt voorzichtig zachtjes bovenop het blokje getikt, zodat alle letters weer keurig terug op hun plaats komen te staan en veilig afgedrukt kunnen worden."
(Met dank aan Nanda van Beek.)
(Dresseren is een oud woord voor in orde maken, opstellen; nu alleen nog in de
betekenis van africhten.)
rubber hamer, gevuld met loden kogels ter voorkoming van terugslag (toolstation):
dresseerhamer, rubber hamer bij boekdrukken; klik voor de volledige
afbeelding (Drukkunstmuseum,
Maastricht):
Natuurlijk
is elke hamer een "slaghamer", dwz. er wordt met de
hamer geslagen.
1. Een slaghamer is specifiek de naam van een hamer met stalen
bolletjes in de kop.
Door de traagheid van de met stalen kogels gevulde kop wordt
het terugslageffect voorkomen. Deze hamer is dus zeer geschikt voor precisiewerkzaamheden. Na de slag blijft de terugslagvrije hamer
a.h.w. "plakken" (1e en 2e foto).
Eenzelfde functie heeft de hamer meteen met gel
gevulde kop (3e foto)
Met het slagvlak van nylon of polyurethaan kan zonder gevaar voor splinters op metaal worden geslagen.
Foto's onder van Toolstation
(Roughneck) en Conrad.
2. Een soort elektrische hakhamer wordt ook wel een
slaghamer genoemd.
"Gebouchardeerde terrastegels zijn terrastegels die bewerkt
zijn met een slaghamer, de oneffenheden die hierdoor veroorzaakt
worden geven deze terrastegels hun antislipeigenschap."
3.
Een slaghamer is ook een hamer met een grote rubberen kop die
bijvoorbeeld gebruikt wordt bij het slaan op de tacker machine waardoor bij het
parketleggen krammen in de messing
worden geslagen en daarmee onzichtbaar zijn. Foto onder Bestfix
Tackershop.
4.
Slaghamer is ook de benaming voor een aantal hamers die speciaal
bij het uitdeuken van metalen plaatmateriaal worden
toegepast (foto onder Blankers
Unusual Classics). Zie ook bij planeerhamer en uitdeukhamer.
5. Een slaghamer is ook de zogenoemde terugslaghamer die
bij bijvoorbeeld funderingsonderzoek wordt gebruikt (foto van Fugro
hieronder). Zie de pagina funderingsonderzoek.
Een
sleg is een zeer forse houten hamer met gelijke, meestal rechte
koppen, die bijvoorbeeld gebruikt wordt om palen in de grond te
slaan.
Om de kop stevigheid te geven tegen het voortdurende forse slaan
wordt de sleg vaak voorzien van metalen banden.
Een
hamer om sloopwerk te verrichten. De sloophamer wordt vaak
gebruikt voor het slopen van gebouwen en wegdekken.
De
foto's tonen hydraulische
sloophamers.
De
term slopershamer i.p.v. sloophamer wordt meer gebruikt als
sprake is van sloopplannen en men het daarmee niet eens is of
anderszins de sloop een wat negatieve klank heeft, bijvoorbeeld "Het
oude gemaal is gered van de slopershamer" of "Toen het milieubewuste denken zijn intrede deed, kwam men steeds meer tot de ontdekking dat in slooppanden nog veel bruikbaars zat
dat niet onder de slopershamer hoefde te worden
vermorzeld".
De
voorhamer is voor het handmatig slopen
van metselwerk.
smeedhamer of
smidshamer
De smeedhamer is hét werktuig van de smid, waarmee hij al het smeedwerk verricht, al dan niet samen met een voorhamer. Het is een tamelijk zware
(ca. 500-2000gr) hamer met een vrij dikke wigvormige pen, die in sommige gevallen in hetzelfde vlak ligt als de steel
(ca. 30-35cm). De baan is lichtbol en de scherpe kanten moeten zorgvuldig zijn weggenomen daar het te bewerken ijzer anders niet vlak afgewerkt kan worden (bron MOT).
Er zijn ook wat bollere smeedhamers.
Bij het smeden worden ook vlakhamers toegepast. Verschillende
smeedhamers.
Een
steigerhamer is een stalen bankhamer met een vlakke en een puntige zijde en een rubberen handvat voor het vast- en losslaan van de
spieën waarmee de steigerpijpen aan elkaar
worden bevestigd.
Een
stemhamer is geen hamer waarmee wordt geslagen, maar
waarmee bij een piano of vleugel aan de moeren wordt gedraaid om
de door de snaren voortgebrachte tonen op de juiste golflengtes
te brengen (te stemmen).
Een
stempelhamer is een hamer die toegepast wordt om
"iets" in een materiaal te stempelen.
Bij het stempelen kan een hamer voorzien zijn van een schuifkop
met een in één geheel een aantal initialen of andere letters,
maar er kan ook van losse letters of cijfers gebruik worden
gemaakt (foto's hieronder van De
Werkplaats Stempels (v/h Baumann)).
Stoffeerdershamers
zijn geschikt om meubels te stofferen. Daartoe heeft deze hamer
een vrij platte kop om bijvoorbeeld meubelnagels in het hout te
slaan en in de andere kop een gleuf waar de meubelnagels mee
kunnen worden uitgetrokken. De kop is magnetisch om de nagel
goed vast te houden.
Er is ook een stoffeerdershamer met aan de ene kop een nylon dop
en aan de andere kop met gleuf.
Een
hamer die stratenmakers gebruiken om de stenen goed neer te
leggen en enigszins aan te kloppen.
Het
kromme deel wordt gebruikt om overtollig zand weg te halen of
juist wat zand toe te voegen, de steen enigszins aan te kloppen,
maar ook om een klein stuk van een steen te slaan of de
genadeklap te geven na een breuk voorbereid te hebben.
Het
hamerdeel is om de steen forser aan te kloppen.
Zie
ook kaphamer voor een iets eenvoudiger
model. Vergelijk
de rubber hamer.
tandijzerhamer Een tandijzerhamer (geen officiële term) is een hamer met aan één zijde of aan beide zijden van de
kop een tandijzer. Een tandijzerhamer lijkt een
beetje op een bouchardhamer
(tandhamer) die op
beide eindvlakken voorzien is van diamantpunten, vaak ook via
losse inzetstukken.
Het model op de tweede afbeelding heeft aan één zijde een tandijzer. Het
eerste model is een hamer met inzetstukken voor bijvoorbeeld een
tandijzer.
(Het tandijzer is een steenbeitel met tanden, zie bij bijvoorbeeld
spitsen.
Het tandijzer wordt bij sommige steensoorten toegepast als boucharderen
niet goed werkt, bijvoorbeeld omdat het de steen teveel
verbrokkelt.)
Zie ook steenhamer.
tegelhamer De tegelhamer lijkt eigenlijk alleen te zijn om tegen de
achterkant van een geglazuurde tegel te tikken als er met een
glassnijder al een kerf in het glazuur is gemaakt.
tegelklopper
Hoewel wellicht geen echte hamer is de tegelklopper een nuttig instrument om
straattegels aan te kloppen of stoepbanden aan te stampen. Een bekend model is
van DeWit, heeft een nylon
klos, weegt ca. 3 kg, heeft een klos-diameter van ca. 90 mm, is ca. 215 mm
hoog en inclusief de handvatten ca. 340 mm breed.
1e
foto: "De set bestaat uit een
krimphamer met ronde wafelkant en vierkante platte kant, een
punthamer met ronde bolle kant en een puntkant, en drie verschillende
'tassen'."
2e en 3e foto: groter uitdeukwerk waarschijnlijk.
Zie ook planeerhamer en slaghamer.
een ander type uitdeukhamer, met aluminium kop *); de hamer met de forse
kop is meer voor het grote werk waarschijnlijk:
een platte lange kop:
een ander type hamer dat o.m. voor het uitdeuken wordt gebruikt (de dogface
hammer):
*) The
Hammer Source geeft de volgende informatie bij hamers met
aluminium koppen:
"Non-sparking, resist chipping and breaking, do not rust,
are non-marring, can be made with wood or fiberglass handles,
non-magnetic.
Solid aluminum head hammers are light-weight yet strong. The Hammer Source makes six sizes- from 1 oz. to 25 oz.
Fiberglass handles are epoxied to the head and have a rubber non-slip grip. Wood handles are secured using wood and aluminum wedges.
Use Aluminum Hammers when you are striking something you don't want to damage, such as aluminum parts or materials harder than aluminum.
Aluminum is generally considered non-sparking since it is non-ferrous, however, any soft metal can pick up other materials that can produce sparks.
These hammers can be dressed to prolong their life. Use a file, grinding wheel, or belt grinder to remove burrs and to bevel the edges and to flatten the face."
Een
scherpgepunt hamertje van ca. 20 cm dat in de auto handig is om
(van binnenuit natuurlijk) de ruit te breken als dat
noodzakelijk is, bv. als de water te water is geraakt en de
elektrisch kan het raam niet naar beneden.
Er
zijn vlakhamers met een rond of vierkant slagvlak. Vlakhamers
worden o.m. gebruikt bij het smeden. "De vlakke zijde wordt op het werkstuk gedrukt, waarna er met een andere hamer op de achterzijde wordt geslagen. Om te vlakken of om er
bijvoorbeeld schuine zijden aan te brengen."
Geen
bouwhamer; de naam spreekt voor zich: een hamer waarmee vlees
"zachter" wordt gemaakt, en platter. Sommige hamers,
zoals de afgebeelde Steakmaster, hebben twee verschillende
mogelijkheden om het vlees te bewerken.
De vleeshamers behoren tot de spanhamers.
Een voorhamer is een moker met een lange steel. Door de langere steel
kan harder geslagen worden.
Meestal heeft de voorhamer een gewicht tussen 3 en 10 kg, en is
door zijn grootte goed te gebruiken bij sloopwerk, vooral van
metselwerk.
De
meestal houten hamer van een voorzitter om bij de beslissing van
zogenoemde hamerstukken te laten neerkomen op een ook meestal houten
rond vlakje.
weight-forward hamer Een weight-forward hamer heeft een andere vorm dan
gebruikelijk.
"Door de gebogen vorm en de perfecte gewichtsverdeling komt
de kracht precies waar deze het meest nodig is: op het
slagvlak."
Hamer, bijl en nageltrekker ineen, een soort klauwhamer plus.
Eerste foto eigendom Luchtvaart-
& Oorlogsmuseum
Texel, tweede foto R. Dijk:
Hamer, gevonden in de plains van Arapaho. Museumkennis
meldde:
"Deze hamer heeft een stenen kop, die met leer aan een houten steel is bevestigd. De Arapaho en andere
indianenstammen van de Plains gebruikten een zware hamer met korte steel om bisonbotten stuk te slaan. Zo konden ze het voedzame merg eruit halen. Vervolgens stampten ze bessen met de hamer fijn. Ze mengden het merg en de bessenpulp met elkaar en kneedden het tot een soort deeg. Daarvan maakten ze koeken. Dit voedzame en vitaminerijke gerecht noemde men
pemmican. De Arapaho bewaarden de koeken in grote opbergtassen van ongelooid leer, de zogenaamde
parflèches. Pemmican werd vooral in de wintermaanden gegeten, als het wild schaarser was en er geen verse vruchten en groenten waren."
Indianen hebben niet zoveel bouwmateriaal als wij (denk aan
tipi's e.d. i.p.v. onze woningen). Het is dus niet zeker of deze hamer in
"de bouw" werd gebruikt, maar er kan natuurlijk best
wel eens een paaltje mee in de grond geslagen zijn of wellicht
als strijdknots.
Collage
van hamers van de Digitale Stad Eindhoven: