Gietbouw
is de bouwmethode
waarbij betonspecie op de
bouwplaats in de bekisting
wordt gestort met een kubel of een
betonpomp waardoor, met wapening,
vloeren en dragende muren ontstaan. Wanneer alleen de muren worden
gegoten, kan als vloer een systeemvloer
worden toegepast.
Gietbouw van muren betreft meestal alleen het binnenspouwblad;
het buitenspouwblad is vaak toch metselwerk of plaatwerk. De niet-dragende
binnenmuren worden vaak in stapelbouw
uitgevoerd, in verband met de snelheid van bouw bij voorkeur met grote, gelijmde
blokken.
Bij gietbouw moet e.e.a. goed voorbereid worden, want aanpassen tijdens de bouw
kan meestal niet. Leidingen voor elektra e.d. kunnen worden vaak ingestort.
De
gietbouwmethode wordt in alle bouwsectoren toegepast, dus in de woningbouw, utiliteitsbouw, agrarische bouw en infrastructurele bouw. Nieuwe ontwikkelingen
als hogesterktebeton en
zelfverdichtend beton maken de toepassing extra aantrekkelijk.
Gietbouw wordt vaak gebruikt bij projecten in grotere series,
d.w.z.
waarbij sprake is van meer gebouwen van ongeveer gelijke vorm. Klik op
de eerste afbeelding voor een animatie van een gietbouwtraject van 26
werkdagen.
Bij gietbouw is een kraan nodig voor o.m. het plaatsen van de bekistingen
en eventueel voor het plaatsen van de systeemvloeren.
Verder vormt de constructie bij gietbouw één geheel (monolitisch).
Door de gietmethode is met "grote mallen"
nagenoeg iedere gewenste vorm te creëren (vormvrijheid), zie ook
bijvoorbeeld de onderste foto.
Er is onderscheid in warme en koude gietbouw.
Bij warme gietbouw
wordt tijdens het hardingsproces van het beton warmte, bijvoorbeeld via propaankachels,
toegevoerd om de sterkteontwikkeling te bevorderen en daarmee de
hardingstijd te verkorten. Vooral de tunnelgietbouw
biedt de mogelijkheid om de ruimte onder de stalen tunnelbekisting af te sluiten en te verwarmen. Koude gietbouw wordt toegepast als warme gietbouw niet mogelijk of
noodzakelijk is. Voor koude gietbouw wordt beton van een speciale
samenstelling toegepast dat toch een redelijke verhardingstijd heeft;
zo'n betonsoort bereikt sneller de druksterkte waarbij ontkist kan worden.
Het eindresultaat van koude gietbouw ziet er beter uit, het is gladder
en strakker omdat het beton homogener is en er is minder last hebt van insluiting van luchtbellen.
(Overigens, het is wettelijk verboden brandgevaarlijke brandstoffen te gebruiken binnen
35 meter van een woning. Hierdoor is warme gietbouw niet altijd
mogelijk.)
Soms wordt bij koude gietbouw gebruikgemaakt van rekenmodellen (verhardingsbeheersing) om de sterkteontwikkeling optimaal af te stemmen op de maatregelen op de bouwplaats (keuze
bekistingsmateriaal, isolatie, beschikbare verhardingstijd e.d.). Met echt winterse omstandigheden is nog niet veel ervaring
opgedaan.
Een paar voorbeelden van bekistingen in de gietbouw:
- Tunnelbekisting
is een combinatie van een stalen wand- en vloerbekisting waarbij de wanden en vloeren in één arbeidsgang
worden gestort, waardoor wanden en vloer direct aan elkaar verbonden
zijn.
- Systeembekisting is samengesteld uit standaard
bekistingselementen en kan veelvuldig op verschillende projecten
worden ingezet.
- Klimbekisting is
een projectbekisting die verticaal gebruikt worden.
- Kolombekisting
is bekisting voor kolommen (van eenvoudige zuilen tot zeer grote
kolommen).
- Kimbekisting is de bekisting
voor de kim die bij gietbouw
nodig kan zijn om de bekisting voor de betonnen wand goed te
positioneren. Resultaat is een gestorte kim, waarop de wandbekisting wordt
geklemd.
animatie van de methode gietbouw; klik op de afbeelding voor de
animatie (betonhuis):
voorbeeld van gietbouw; klik op de afbeelding voor
groter (foto joostdevree):
Eng. proces: building with concrete cast in situ; resultaat: poured
concrete structure; koude gietbouw: concrete in formwork poured in
situ; warme gietbouw: concrete in formwork poured in situ and
heat-treated