Functionalisme (1920-1940)

De grondleggers van het functionalisme zochten de emancipatie van de arbeidersklasse in een reorganisatie van de maatschappij zelf. De industrialisatie werd gepropageerd en het accent kwam te liggen op de functionaliteit van de woning. Het functionalisme neemt als stroming neemt de functie van een object, een bouwonderdeel of een gebouw als uitgangspunt. 
Bijvoorbeeld in de woningen van de Kiefhoek, ontworpen door Oud en gebouwd vanaf 1925, werd gebruik gemaakt van een gestandaardiseerde plattegrond, hetgeen één van de overwegingen van de architect weerspiegelt, namelijk het seriematig ontwerpen en bouwen van woningen. De bouwopgave was om een maximale woonruimte te bieden met een minimum aan middelen. Een gebrek aan financiële middelen en onbekendheid met de verwerking van "nieuwe" bouwmaterialen hebben de Kiefhoek doen beperken tot een enkelvoudig, zij het uitzonderlijk geheel.

Functionalisme ligt aan de basis van het moderne meubeldesign. "Vorm volgt functie" werd bedacht. Inspiratiebron was het Kubisme, het ideaal de machine-esthetiek. Producten werden ontleed tot componenten. Technische innovaties werden ongekende meubelvormen, en omgekeerd.
Een typisch product van het functionalisme is het metalen buismeubel, dat Van der Stroom onder de naam Dutch Originals succesvol opnieuw op de markt brengt.

Het functionalisme ontwikkelde zich tussen de beide wereldoorlogen tot een bouwstijl en baseerde zich op een zuivere, elementaire geometrie en maakte gebruik van nieuwe materialen (staal en gewapend beton). Het organiseerde zich internationaal in de CIAM, dat bepalend was voor de huidige architectuur.

Belangrijkste kenmerken Functionalisme (zie ook bij Nieuwe Zakelijkheid)
- industrialisatie maakt functionele benadering van gebouwen gemakkelijker
- gestandaardiseerde plattegrond.

Belangrijkste vertegenwoordigers zijn o.a. Brinkman en Van der Vlugt, Le Corbusier, Duiker, Gropius, De Koninck, Van Loghem, Mies van der Rohe, Oud en Rietveld.

Het functionalisme vertoont veel overeenkomsten met de Nieuwe Zakelijkheid (het Nieuwe Bouwen). 
Een combinatie van traditionale bouw (baksteen, banden e.d.) en Functionalisme (betonskelet, grote muuropeningen, betonskelet zichtbaar) wordt vertegenwoordigd door de Shake-hands architectuur.

functionalisme, kiefhoek, architect j.j.p. oud, 1925-1930:

functionalisme, kiefhoek in herbouw, architect j.j.p. oud, 1925-1930:

functionalisme, frankfurter kuche, een rationele keuken voor de sociale woningbouw, de eerste "aanbouwkeuken", ontwerp grete schutte-lihotsky, 1926:

functionalisme, huis sonneveld, rotterdam, architecten brinkman en van der vlugt, 1933 (gispen):

openluchtschool, cliostraat 40, amsterdam, arch. j. duiker (foto t. v.d. wal, cultureel erfgoed):

een voorbeeld van de dutch originals:

Gispen als Dutch original:

kiefhoek-keuken, in felle kleuren:

Zie ook De 8 en de Opbouw.

Eng. Functionalism