dwarshuisboerderij

Een dwarshuisboerderij is een boerderij waarbij het woonhuisgedeelte dwars op het achterhuis van de boerderij is geplaatst. Beide delen zijn voorzien van een eigen dak. Een boerderij van het type dwarshuis wordt ook wel T-huisboerderij of krukhuisboerderij genoemd. 

Het uiterlijk van het dwarshuis was afhankelijk van ligging, bodemgesteldheid en bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld in Zuid-Holland ontstond het krukhuis door de combinatie van veeteelt en kaasmakerij; in Gelderland en Groningen ging het meer om het vergroten van het wooncomfort en uiting van de status van de eigenaar. 

Foto en tekst van Landleven: "Toen de welvaart van de Groningse herenboeren halverwege de negentiende eeuw sterk steeg, ontstond het verlangen om grotere en luxueuzere woonhuizen te bouwen. Niet alleen om geriefelijker te wonen, maar ook om hun welvaart en status te tonen. Het resultaat van deze ontwikkeling zijn de dwarshuis- en villaboerderijen. Om de steeds maar groeiende oogsten te kunnen opslaan, werden bij deze boerderijen vaak enorme twee- of meerkapsschuren gebouwd."

boerderij dwarshuis (landleven; discl.):

Verg. langhuisboerderij.

Eng. dwarshuisboerderij is transverse farmhouse (farmhouse having its longest side at the front and the rooms side by side, with the living quarters set at right angles to the barn); dwarshuis is house at right angles to the road