demerara-raam

Ook: demerara-venster; soms: demerara-luik. Een demerara-raam is een raam of venster met louvres die aan de bovenkant scharnieren en waarbij het kozijn aan de onderzijde vaak wat naar buiten steekt. Louvres zijn panelen met lamellen (latjes) die schuin boven elkaar geplaatst zijn; ook wel shutters genoemd. In de Georgian style zijn het twaalf latjes per louvrepaneel. Meestal is het een dubbel jaloezieraam, dus twee smalle naast elkaar. 
Een demerara-luik lijkt op een persienne à l'italienne.

Onder de schuingeplaatste, afhangende louvrepanelen bevindt zich meestal een soort bak met openingen aan de zijkanten (we noemen deze even "demerara-bak"). 

Mede door de schuine stand is een demerara-raam een combinatie van zonwering, windvanger en koeler en helpt zo o.m. mee een huis koel te houden of te maken:
- door het louvre-paneel komt er veel minder brandend zonlicht naar binnen (terwijl het toch niet volledig donker is)
- door de openingen tussen de latjes en vaak ook door de openingen in de demerara-bak kan meer lucht naar binnen komen (zeker als er een beetje tocht is gecreëerd)
- door ijs, water of planten in de demerara-bak wordt de lucht gekoeld voordat die naar binnen komt (ijs was en is niet zo ruim beschikbaar en wat onhandig; water was en is er altijd wel; ijs, water en planten bij voorkeur in kale aardewerken potten omdat die het vocht sneller laten verdampen)
- wellicht gaan de energiekosten van koeling omlaag
- welicht is er meer privacy door minder inkijk van buren e.d.

Wanneer er geen bak is en de dorpel van het venster niet uitsteekt, kan een simpele stok ervoor zorgen dat het louvrepaneel schuin staat; door de grotere opening kunnen bijvoorbeeld wel weer meer dieren naar binnen komen. Deze luiken zonder bak en geen uitstekende onderste deel van het raamkozijn worden vaak Bahama-shutters of Bermuda-shutters genoemd, in ieder geval in de VS. Bepaalde soorten van de Bahama/Bermuda-shutters bieden ook bescherming tegen zware stormen en ook enigszins tegen inbraak.

Soms zijn de latjes beweegbaar; ze worden dan schoepen genoemd; vooral aan de zonzijde van een gebouw is het handig de ventilatiestand en zoninval te kunnen regelen. Aan de schaduwzijde van het gebouw zijn er vaak gewone houten jaloezieramen aan de buitenzijde, die ook in hun geheel open kunnen om meer luchtdoorstroming (tocht) te hebben.
Soms is er een glazen bovenlicht, voornamelijk om iets meer daglicht te ontvangen bij donker weer of regen.

Het demerara-raam kan meestal ook verder geopend worden om meer lucht en licht het gebouw in te brengen, bijvoorbeeld wanneer het bewolkt is of de zon onder is. Daartoe worden meestal één of meer stokken gebruikt, waarmee het luik iets meer horizontaal wordt geplaatst. Heel soms kan de onderste helft van het louvrepaneel open waardoor meer lucht en licht het gebouw in kan komen. 

Het demerera-raam werd vooral in 18e en 19e eeuw in de subtropen toegepast, o.m. in Paramaribo en Nickerie (Suriname) en Georgetown (Guyana). In andere delen van het Caribische gebied, vooral de voormalige Britse kolonies, werd de term demerara-raam ook gebruikt voor een raam dat geen demerara-bak heeft, maar simpelweg van boven scharniert. De schuine stand wordt in dit geval bereikt door één of meer stokken tussen onderzijde louvrepaneel en raamdorpel.

Het demerara-raam komt meestal alleen op de bovenverdiepingen voor, omdat de begane grond vaak een veranda heeft die het zonlicht tempert.

Tegenwoordig wordt, door de aanwezigheid van airco's, het demerara-raam vooral toegepast om esthetische redenen, behorend tot de koloniale stijl. Bahama-shutters (dus zonder de bak) blijken ook een typische eiland-stijl te zijn: "The Bahama shutters unique design not only adds a charming island appeal to your home but also proves to be incredibly effective in its function".

Voor het demerara-raam werd meestal pitch pine gebruikt, omdat dat kernhout was en daarom harder was en minder werkte. Tegenwoordig zijn ze ook in bijvoorbeeld aluminium verkrijgbaar.

demerara-ramen op de verdiepingen; op de begane grond niet nodig door de veranda; klik voor een ingezoomd beeld:

demerara-raam met bak, extra ventilatie aan zijkanten, te openen onderste delen lamellenraam en bovenlicht (kdv architects):

demerara-raam, extra geopend, van binnenuit gezien:

bahama-shutter of bermuda-shutter, demerara-raam zonder bak (hurricane shutters florida):

De term demerara-raam is afkomstig van de rivier de Demerara in Guyana, waar deze vensters vaak werden toegepast. Er bestaat overigens ook demerara-suiker, "gekristalliseerd uit gedeeltelijk verdampt sap van suikerriet".
De termen Bahama-shutter en Bermuda-shutter hebben mogelijk ook te maken met het feit dat de ruiten door de shutters beschermd worden bij harde stormen en orkanen.

Verg. kookraam, louvredeur, windtoren, zonwering.
Zie eventueel vele soorten vensters.

Eng. demerara-window, demerara-shutter; en de typen zonder bak: Bahama-shutter, Bermuda-shutter
Fr. persienne pliante? persienne à l'abattant relevé?