cellenbeton

Ook (te ontraden): gasbeton, "versteende lucht". Cellenbeton is beton met luchtbellen erin dat daardoor lichter in gewicht is, warmte-isolerend en warmte-accumulerend, brandwerend, vochtbestendig. Cellenbeton is poriënrijk en heeft toch steenachtige eigenschappen; de poriën (cellen) beslaan 80% van het totale volume.  

Cellenbeton wordt gefabriceerd door een kleine hoeveelheid aluminiumpoeder (ca. 0,05%) aan kwartszand (ca. 65%), cement (ca. 20%), kalk (ca. 15%) en water toe te voegen, waardoor waterstofbellen in de specie ontstaan: 
2 Al + 3 Ca(OH)₂+ 6 H₂O —> 3 CaO • Al₂O₃ • 6 H₂O+ 3H₂
Lucht verdingt de waterstofbellen en vult de bellen (cellen) in het beton. Het cellenbeton wordt in mallen gegoten. Het laatste stadium is het verhitten van het jonge beton tot 180 à 190 graden Celsius onder een druk van verzadigde stoom van ongeveer 10 à 12 bar. Na zes tot twaalf uur is het harde cellenbeton ontstaan dat zo nodig nog wordt bewerkt (frezen, zagen) en verpakt. 
De cellen moeten klein en bolvormig zijn en homogeen verdeeld zijn in de massa. De krachten worden overgedragen door de celwand in tegenstelling met gewoon beton waar de krachtenoverdracht plaatsvindt via het toeslagmateriaal en waarbij het cement alleen fungeert als bindmiddel (zie de afbeelding van het principe van de krachtenoverdracht).

Het lichte gewicht van cellenbeton maakt het mogelijk met grote eenheden te bouwen. Een cellenbetonmuur van blokken (bouwblokken), die niet gewapend zijn, is dikker dan gewone metselmuren en wordt geplaatst met lijmmortel waardoor de verticale sterkte toeneemt en onder bepaalde voorwaarden geschikt is voor dragende muren. Voor een betere aansluiting tussen de blokken worden blokken ook wel uitgevoerd met tand en groef.
Naast cellenbeton in blokken is er ook gewapend cellenbeton in de vorm van bouwelementen. Gewapend cellenbeton van cellenbetonelementen of cascobeton voor dragende wanden is o.m. verkrijgbaar van 150 tot 350 mm dikte. 
De blokken worden gebruikt voor zowel dragende als niet-dragende binnen- en buitenmuren (buitenmuren altijd isoleren aan buitenzijde en pleisteren; geen cellenbeton toepassen als buitenblad in een spouwmuur).
Vuistregels dikte blokken cellenbeton: niet-dragende wanden >= 70 mm dik en dragende wanden >= 100 mm dik.
De volumieke massa van droog cellenbeton varieert van 300 tot 800 kg/m3 (normaal beton tot ca. 2400 kg/m3) met een druksterkte van 2 tot 6 N/mm2.
In bepaalde gevallen dient Murfor voegwapening aangebracht te worden, bijvoorbeeld bij vloer en plafond.

Voordelen cellenbeton:
- goed brandwerend
- eenvoudig te plaatsen (licht in gewicht, blok-vorm)
- een redelijke warmte-isolatie (de warmtegeleidingscoëfficiënt is ca. 0,15 W/mK)
- een redelijke geluidsisolatie. 
 
Nadelen cellenbeton:
- lage slijtvastheid (is meestal niet belangrijk bij de toepassingen van cellenbeton)
- gevoeligheid voor vocht?

Schuifspanning:
- CC3/500 heeft een t van 0,07 N/mm2 en CC4/600 van 0,10 N/mm2.

Elasticiteitsmodulus:
- CC3/500 heeft een Ec van 1750 N/mm2 en CC4/600 van 2250 N/mm2.

Cellenbeton leent zich in de vorm van blokken bij renovaties ook voor isolatie van de binnengevel.
Naast bouwtechnisch interessante voordelen kan met cellenbeton eenvoudig gebeeldhouwd worden door het schrapen en kerven van het materiaal.

Omdat er sprake is van waterabsorptie, mogen blokken van cellenbeton niet onbeschermd worden opgeslagen.

cellenbeton (foto's o.m. xella):

principe krachtenoverdracht cellenbeton:

cellenbeton van xella (lamers veldhoven):

bouwblok van cellenbeton:

pluggen voor cellenbeton (lage belasting!):

voorbeeld van technische gegevens van cellenbetonblokken ytong; klik voor groter:

Documentatie
- Voorbeeld cellenbeton lijmblokken (van H+H)

- Voorbeeld cellenbeton verdiepinghoge panelen (van H+H)

- Handboek cellenbeton (van Febecel)

- Warmtegeleidingscoëfficiënt, soortelijke warmte, dichtheid, warmtecapaciteit, dampdiffusie en brandklasse van een aantal materialen

Met dank aan Xella, H+H, Lamers Veldhoven, Nederlandse Cellenbeton Vereniging.
Zie ook bouwblok, betonsteen algemeen, ytong.
Verg. schuimbeton, waar geen kalk wordt toegevoegd en dat als vloeibaar beton op de bouwplaats wordt toegepast. In België is schuimbeton, door de cellenstructuur, vaak een synoniem voor cellenbeton, in Nederland zijn schuimbeton en celbeton (niet: cellenbeton) synoniemen.

Eng. cellular concrete, aerated concrete, air-entrained concrete