home  

discl. / ©, lid NVJ

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Toets een onderwerp in het zoekboxje, of
klik op één van de letters A..Z hierboven.
(Oud-)student(e) Archit., Bwk, Civ. Techn.?
Iets schrijven voor de site, als auteur?
Mail even naar Joostdevree


bovenlicht

 

bovenlicht

Een bovenlicht is een raam boven een deur of het bovenste raam van een venster. Doel van dit raam is, uiteraard vooral bij dichte deuren (deuren die geen licht doorlaten) licht in de hal te laten treden. 

Doel van een bovenlicht:
- licht doorlaten (zeker bij bijvoorbeeld een forse houten deur)
- versiering (sfeervol) 
- inbraak weren (stevig materiaal; zie snijraam)
- zonwering (lange tijd zijn bovenlichten van hoge vensters van glas-in-lood vervaardigd om een goed deel van het intredende zonlicht te filteren)
- ventilatie (wanneer het bovenlicht of een deel ervan open kan).

Opmerkingen:
- Ook nu wordt soms een bovenlicht voorzien van een hekwerkje, stang of extra houten stijl, vaak aan de binnenzijde van het raam om inbraak tegen te gaan, vooral als het bovenlicht open kan.
- Er zijn ook bovenlichten in de vorm van een breed, vrij laag dubbelglas-vlak zonder "kader" waardoor meer licht naar binnen kan. Vaak is er dan een raamboompje zodat het gehele glasvlak open kan.
- In bepaalde bouwstijlen, bijvoorbeeld de Jugendstil, heeft het bovenlicht vaak een interessante, ingewikkelder roedeverdeling. Het bovenlicht speelt daarmee een belangrijke rol in de uiting van de stijl van het gebouw.
- Na de Eerste Wereldoorlog, maar vooral vanaf de jaren 1950 wordt het bovenlicht eenvoudiger uitgevoerd, vaak zonder enige roedeverdeling.
- Een bovenlicht dat aan de bovenzijde scharniert en naar buitenklapt wordt ook wel een uitzetraam genoemd.
- Bovenlichten worden ook wel uitgevoerd met een levensboom in gietijzer of aluminium, vaak in combinatie met een deurrooster (met veel deurroosters is het mogelijk  bij warm weer het raam van de deur te openen zonder dat een ongewenste persoon naar binnen kan en waardoor het huis goed kan "doorwaaien").

klik op de afbeeldingen voor groter

bovenlicht van de sint-matthiaskerk, boschstraat, maastricht, 14e-16e eeuw, maasgotiek (foto joostdevree):


drie bovenlichten boven deuren en ramen (zwetsloot kunststof kozijnen fabriek):


deel van een bijzonder bovenlicht in glas-in-lood, marije wolfswinkel (lichtraamwerk):


bovenlicht, licht i.v.m. massieve deur, museum noorderhuis, zaandam:


bovenlicht met een gietijzer levensboom (gersjes gietijzeren ramen):


Zie ook snijraam, T-raam, deurkalf.
Verg. valraam, lunet, spiegelstuk, wenkbrauw.

Eng. fanlight, window over door, transom window (Am.), transom light (Am.)