|
|
|
|
Een
thermoplast is een kunststof die bij fabricage
zacht is en daarna
ook meer of minder zacht blijft. Thermoplasten zijn plastics die bestaan uit lange
molecuulketens (polymeren) die bijeengehouden worden door vanderwaalsbindingen en soms ook waterstofbruggen.
De ketens van thermoplasten kunnen vrij langs elkaar bewegen waardoor ze bij
hogere temperatur vervormbaar zijn (150-200 graden C).
Thermoplasten zijn te verdelen in:
- amorfe thermoplasten: de ketens kruisen elkaar, ongeordende structuur,
vervormbaar in een breed temperatuurgebied, verwarmen maakt de ketens
beweeglijker en laten elkaar los (is dan vervormbaar)
- kristallijne thermoplasten (kristallijn betekent hier geordend,
regelmatig): de ketens lopen naast elkaar, vaak taaie slagvaste kunststoffen,
goed bestand tegen chemicaliën, moeilijker warm te vormen.
In tegenstelling tot
thermoharders kennen thermoplasten een
verwekingspunt, de glastransitietemperatuur Tg (glaspunt,
invriespunt). Boven deze temperatuur kan deze plastic
vervormd worden ("smelten"), zodat ze tot draden gesponnen of tot folie geblazen
kan worden. Wanneer het vloeibaar is, kan een thermoplast door spuitgiettechnieken onder hoge druk door een matrijs in de gewenste
vorm geperst worden. Als de thermoplast daarna afkoelt wordt deze weer vast en stevig.
(Zonder bewerkingen verglaast een thermoplast bij afkoelen beneden Tg volledig.
Twee voorbeelden van de verglazingstemperatuur Tg:
- Tg van polyvinylchloride PVC is +87 graden C, vandaar dat het bij
kamertemperatuur hard is. De smelttemperatuur van PVC is +210 graden
C.
- Tg van high-density polyetheen HDPE is -120 graden C, vandaar dat
boterhamzakjes bij kamertemperatuur zacht zijn. De smelttemperatuur is
echter +165 graden C.
Meer dan 80% van de industriële polymeren zijn thermoplasten.
Voorbeelden zijn acrylonitril butadieen styreen (ABS),
polycarbonaat (PC), polyethyleen (polyetheen PE),
Polyether-ether-ketone (PEEK), polymethylmetthacrylaat (PMMA), polypropyleen (polypropeen, PP),
polystyreen (PS), polyvinylchloride (PVC),
tereftalaat.
Thermoplasten kom je overal tegen; ook de belijningen op wegen zijn van
thermoplast.
("PEEK wordt over het algemeen beschouwd als één van de best presterende
thermoplasten in de wereld.")
thermoplast, de structuur van woldraad van de molecuulketens:  |
thermoplast als gebouwhuid (jacob alkema interieurarchitect meubelmaker):  |
Met dank aan o.m. Radboud
Universiteit en Wicro
Plastics.
Zie ook identificatie
kunststoffen.
Eng. thermoplastic