pigment

Een pigment is een stof die aan een basismateriaal wordt toegevoegd om kleur te geven, een kleurstof. 
Vroeger werden pigmenten uit de "aarde" betrokken, bijvoorbeeld uit kleiverbindingen of planten of gesteenten. Al langere tijd worden pigmenten ook chemisch gefabriceerd. Vooral in verven en coatings worden pigmenten toegepast, maar ook in beton komt het voor. De pigmentstof is meestal een poeder dat aan het basismateriaal wordt toegevoegd. Het basismateriaal is zeer divers, bijvoorbeeld verf, inkt, textiel, kunststof, beton, glas, composiet.

Over verf en pigmenten, uit het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 2012/1 (aangehaald is Katrien Keune; Publicaties RCE):
"Een oppervlak heeft een bepaalde kleur door de hoeveelheid licht die het reflecteert en absorbeert. Ook eigenschappen als textuur en dekkingskracht bepalen de uitstraling en kleur van een verf. Een glad oppervlak weerkaatst meer licht en glanst, terwijl een poreus of ruw oppervlak het licht alle kanten op reflecteert. Er bereikt relatief minder licht ons oog, waardoor het er mat uitziet. Dekkingskracht is de lichtdichtheid van de verfhuid en ook dát is bepalend voor de mate van reflectie. Als de verf weinig pigmentdeeltjes bevat of het pigment kan het licht niet goed terugkaatsen, dan zal de verflaag een transparant karakter hebben. Hoe wij het oppervlak waarnemen, wordt feitelijk op microscopisch niveau bepaald door de grootte, vorm en textuur van de deeltjes, de hoeveelheid pigment en de manier waarop de molecuul de lichtstraal in een andere hoek weerkaatst.

Pigmenten zijn bijvoorbeeld: berlijns blauw, bremer groen, dodekop, engels rood. 

Oorspronkelijke pigmenten zijn bijvoorbeeld: spaans groen (spaans van "spaanders", niet van Spanje), orpiment (geel), loodmenie (oranje), indigo (blauw) met Perzische bessen (rood) geeft paars, indigo met loodwit (geeft minder donker blauw), azuriet (kopermineraal, blauw), vrehitten van kopervijlsel met zand, natron en water geeft Egyptisch blauw, uit lapis lazuli werd ultramarijn vervaardigd, fijngemalen limoniet (gele oker, geeloranje), fijngemalen hematiet d.w.z. ijzeroxide Fe2O3 (rode oker, rood),

(Met dank aan Cultureel Erfgoed.)

verzameling pigmenten van bok en zn verfmakers (bok-en-zn heeft meer dan 50 soorten droge pigmenten; levert uiteraard ook klassieke verven, bladgoud e.d.):

pigmenten met prachtige kleuren (webexhibits kleuren):

Het woord pigment is ontleend, misschien via Frans pigment (kleurstof), aan het Latijnse pigmentum (kleurstof, verf), een afleiding met het achtervoegsel -ment van het werkwoord pingere (verven); het Latijnse pingere (waaruit o.a. het Franse peindre en het Engelse paint) is verwant met het Sanskriet pingala (roodachtig); bron Etymologiebank.

Pigmenten zijn o.m. te koop bij Bok en Zn Verfmakers.

Eng. pigment