|
|
|
|
Ook:
kornis, corniche.
Een
kroonlijst is een vooruitspringende lijst of het bovenste deel van een gevel, van een muur of van een kast.
Bij gebouwen is de kroonlijst de horizontale uitspringende en meestal geprofileerde
band, die de bekroning vormt van een muur onder het dak of boven een
ander belangrijk bouwonderdeel zoals vensters, portiek,
dakkapel.
In oorsprong
is de kroonlijst de
bovenste uitspringende lijst van een hoofdgestel
(entablement),
een element uit de Griekse
bouwkunst, dat ook in bijvoorbeeld de Renaissance
terugkeerde.
Ook grote kasten kunnen een kroonlijst hebben.
Kroonlijsten kunnen verkropt zijn waar
bijvoorbeeld pilasters afgedekt moeten
worden door de kroonlijst: de kroonlijst volgt de uitkragingen
van de gevel.
Het onderste gedeelte van kroonlijst of kornis wordt gevellijst genoemd
(niet verwarren met lijstgevel).
De lijsten die de verdiepingen accentueren en dus niet onderdeel uitmaken van de
"kroon" van het gebouw, worden cordonlijsten
genoemd.
kroonlijst, amsterdam (bma amsterdam):  |
verkropte kroonlijst bij pilasters, grote oost 2, hoorn; klik voor de volledige afbeelding (monumentnummer 22384, beeldbank cultureel erfgoed):  |
kroonlijst bij de kap van een kast (kempa):  |
kroonlijsten, decorlijsten; klik voor groter (orac):  |
Zie ook attiek.
Verg. waterlijst, daklijst, cordon.
Eng. cornice; de kroonlijst langs de bovenrand van een muur is
crown moulding, crown molding (Am.)