Hollands Classicisme (ca. 1650)
Het Classicisme is een richting in de kunst die de strakke vormen, motieven en modellen van de Griekse en Romeinse oudheid navolgt. In het Hollands Classicisme werden de Griekse en Toscaanse elementen van de orden vaak door elkaar gebruikt en soms vereenvoudigd (Paleis op de Dam, tweede foto van links). Harmonie, symmetrie en het axiale stelsel zijn belangrijke kenmerken van het Hollands Classicisme. Klassieke bouwdelen werden toegepast zoals fronton met timpaan, kolossale orde pilasters (over meer verdiepingen doorlopende halfzuilen) en kroonlijst. Decoraties aan de buitenzijde zijn zeker aanwezig, maar zeker niet zéér uitbundig: in het Holland van de 17e eeuw hebben veel protestanten het voor het zeggen en die houden van "sober". De klassieke kenmerken worden vermengd met Hollandse zaken als baksteen, waarschijnlijk omdat baksteen hier goed verkrijgbaar is én minder duur is dan natuursteen.

De tendens om de architectuur uit de klassieke oudheid opnieuw te gebruiken dateert uit de Renaissance, maar na verloop van tijd werd deze stijl zelf klassiek, en dus onderwerp van het Classicisme. 
Vanaf het begin van de 17e eeuw nam het Engelse Classicisme de architect Palladio als voorbeeld, waarmee de term Palladiaans Classicisme werd geboren. In de 18e eeuw zorgden de opgravingen van Pompeii en Heraculaneum voor herleving van de klassieke architectuur. Pas in de 19e eeuw werd het Classicisme ook in Nederland wat vaker toegepast (zie neo-classicisme).

mauritshuis, den haag, arch. jacob van campen en pieter post (1638):

het paleis op de dam, amsterdam (1665; bureau monumentenzorg amsterdam):

stadhuis diest, arch. willem kerrickx: