Barok (1600-1750)

De Barok is de bouwstijl die zich kenmerkt door overdadige vormen en een plastische behandeling van de bouwlichamen, overdreven vormen en versieringen en een "zucht naar drama". 
De Barok is in de 16e eeuw ontstaan in Italië. Na de Renaissance beheerst, in de 17e en 18e eeuw, de Barok de bouwkunst in de katholieke streken in Europa. In die periode vierde het sobere Classicisme hoogtij in de protestantse streken. De Barok legt de nadruk op het totaalgebouw, met oog voor de onderlinge verhoudingen en de vorm, maar vooral de pracht en praal zijn kenmerkend. De buitenruimte is eveneens van belang, wat "wanden" voor straten en pleinen oplevert, en gebouwen die "passen" in het landschap (of hun tuin). Bij de gevelarchitectuur zijn de gebogen plastische versieringen op typische plaatsen (bijvoorbeeld fronton, midden-risaliet) opmerkelijk, net als het gebruik van zuilen die de horizontale indeling (partitionering) van de Renaissance doorbreken.

De Rococo is te beschouwen als opvolger (of beter: laatste fase) van de Barok (18e eeuw). 

Belangrijke gebouwen van de Barok:
- de Sint Pieter in Rome, architect Bernini
- de San Carlo alle Quattro Fontane in Rome, architect Borromini
- de Gulde Boot in Brussel.

De Barok werd opgevolgd door o.m. de Romantiek, het Neo-Classicisme en de Georgian Style.

Barok-stijlen zijn ook:
- De Russische barok, soms strak zoals het Winterpaleis van de Hermitage, maar ook vaak weelderig, spontaan, byzantijns, peervormige koepels, warme kleuren, zoals de Basilius-kathedraal (Pokrov Sobor kathedraal, kathedraal van de Voorbede van de Moeder Gods op de Greppel) met al haar variatie en symboliek. De architect van de Basilius-kathedraal was Postnik Jakolev, een Rus terwijl de meeste architecten in die tijd uit het westen kwamen: 16 heiligdommen werden over twee verdiepingen verdeeld rondom een grote hoofdruimte (met een hoog en weelderig tentdak) waardoor 8 kapellen ontstonden (veelhoekig met peervormige koepels), die door gangen verbonden werden. De bouw begon al in 1555, maar de prachtige kleuren schijnen eind 17e eeuw aangebracht te zijn (foto verderop; verg. de Russische pseudo-gotiek als een eigen vorm van neogotiek).
- De stijl Lodewijk XIV (Louis XIV, Louis Quatorze) is een barok-stijl, maar met minder Renaissance-kenmerken. Lodewijk XIV  regeerde van 1643 tot 1715, maar de stijl komt in Nederland rond 1700 in de mode.
Kenmerken Lodewijk XIV stijl: pompeus, zwaar, symmetrisch, kroonlijst, attiek, beeldhouwwerk centraal geplaatst in de gevel, balkenplafonds worden stucwerk. In Nederland vooral bekend door de weelderige versieringen die slechts een deel van de gevel beslaan, bijvoorbeeld alleen het middenrisaliet. 
- De stijl Vroege Rococo of Late Barok (ca. 1710-1730) wordt in Frankrijk (Style) Régence genoemd naar het regentschap van Philippe d'Orléans (Filips van Orléans) over Lodewijk XV (Louis XV, Louis Quinze), die in 1715 vijf jaar oud was (regentschap 1715-1723). De Régence is een overgangsfase tussen Barok en Rococo. 
Kenmerken Lodewijk XV stijl: speels, licht, asymmetrisch, krullerige ornamenten, golvende balustrades.
vooral bij interieurs, zijn: schelpen, diamantmotief, dierenfiguren, krullende bladeren van acanthus en zonnebloem e.d., pasteltinten.

sint pieter, rome:

san carlo alle quattro fontane, rome (planetware travel guide):

barok, gulde boot, grote markt, brussel:

russische barok in de vorm van de bekende basilius-kathedraal, moskou, 1555, arch. postnik jakolev (foto alvesgaspar, wikipedia):

lodewijk xiv stijl met weelderige middenrisaliet, kleine kade 47, goes, bouwjaar 1765 met een deel 16e eeuws muurwerk (foto g.j. dukker, beeldbank cultureel erfgoed document 327532):

Eng.  baroque, Baroque