standleiding

1. Een standleiding heeft tot doel voldoende beluchting en ontluchting van de binnenriolering te waarborgen. De standleiding neemt dus de drukverschillen in de afvoerbuizen van de binnenriolering weg. "Een standleiding is een afvoerleiding die geen grotere helling heeft dan 45 graden met verticaal."

De standleiding loopt van het laagste punt van een gebouw tot het hoogste punt (verticaal van de kruipruimte tot boven het dak). Alle liggende rioleringsleidingen (verzamelleidingen en aansluitleidingen) hebben een verbinding met de standleiding. Standleidingen worden meestal weggewerkt, bv. in muren. 

De standleiding moet aangesloten zijn op een ontspanningsleiding waardoor de binnenriolering in open verbinding staat met de buitenlucht. De ontspanningsleiding is meestal het laatste deel van de leiding dat boven het dak uitsteekt (foto onderaan, geheel rechts). Ivm. mogelijke stankoverlast zijn er voor de plaats van de dakdoorvoer van de ontspanningsleiding speciale eisen opgesteld.

"In de standleiding van een rioleringssysteem ontstaan twee soorten stromingen: het vallende water met afvalstoffen en een luchtstroming. Als een kleine hoeveelheid water wordt afgevoerd, loopt het langs de wanden van de standleiding naar beneden. Hierdoor ontstaat een wrijving tussen de lucht kern en het vallende water, waardoor lucht wordt meegezogen. Als gevolg hiervan ontstaan er drukverschillen in de standleiding. In het bovenste gedeelte van de standleiding ontstaat een onderdruk en in het onderste gedeelte een overdruk. Daarom dient het rioleringssysteem "ontspannen" belucht te worden. Als dit niet gebeurt, kan forse overlast ontstaan door stankhinder als gevolg van het leegzuigen van de sifons, geluidshinder door sterke bewegingen in het water als gevolg van luchtinsluitingen, vertraging in de afvoersnelheid, soms zelfs verstoppingen." Overigens, in de standleiding blijft geen water staan. 

Het kan soms nodig zijn de standleiding te verslepen, d.w.z. deze leiding te vervolgen met één of meer bochten. Verslepingen van de standleiding kunnen de oorzaak zijn van onderdruk met de genoemde gevolgen van stankoverlast e.d. Pas bij versleping van de standleiding altijd een vereveningsleiding toe (soms ontluchtingsleiding genoemd, beter is beluchtingsleiding omdat het lucht brengt in het gebied waar onderdruk dreigt). "Een vereveningsleiding loopt parallel aan de standleiding en is daarmee regelmatig verbonden." Als verslepen noodzakelijk is, gebruik hiervoor dan bij voorkeur hoeken van 45 graden, omdat die een betere afvoer mogelijk maken.

Voor de berekening van de diameter van de standleiding, grondleiding e.d. wordt gebruik gemaakt van de formule

Q_a = p *  √som Q lozingstoestellen 

waarbij:
Qa = samengestelde gelijktijdige afvoer
p = gelijktijdigheidscoëfficiënt
som Q lozingstoestellen = som afvoerende lozingstoestellen.
Voor een voorbeeldberekening zie verderop bij de afbeeldingen.

standleiding en t-stukken (sovents) en (i.v.m. een versleping van de standleiding) een vereveningsleiding (ontluchtingsleiding) in het akavent systeem voor hoge gebouwen (akatherm):

detail t-stuk (sovent) van het akavent systeem voor hoge gebouwen, waardoor een betere afvoer mogelijk is (akatherm):

standleiding, binnenriolering, in beton ingestort t-stuk (dyka kunststof leidingsystemen):

"bij hoogbouw (> 50 m) kunt u ervoor kiezen om een dubbele standleiding toe te passen en de verdiepingen hierop 'om en om' aan te sluiten; door beide standleidingen op elke verdieping met elkaar te verbinden, ontstaat er optimale beluchting" (wavin):

berekening van de diameter van de grondleiding, de uitloop van de afvoer naar het riool, waarbij voor woningen geldt dat de gelijktijdigheidscoëfficiënt gelijk is aan 0,5 ; klik voor groter! (uit de pdf vuilwaterafvoersystemen voor hoogbouw van van akavent/akatherm):

bladscheider in standleiding (wildkamp):	polypropyleen standleidingbuis, zwart (dyka):
standleiding, ontluchtingskap, pvc (dyka):

renovatie van doorgeroeste, lekkende of om wat voor reden dan ook dichtgeslibde standleidingen of uitleggers kan plaatsvinden door deze schoon te maken en te voorzien van het tubus system (tubus system):

de methode van renovatie van de standleiding door het tubus system; via de ontluchter op het dak wordt de standleiding gereinigd en voorbehandeld, daarna worden een aantal lagen glasvezelversterkt polyester aan de binnenkant van de bestaande leiding gespoten; deze lagen vormen een nieuwe binnenleiding met een gegarandeerde dikte van 3 mm (tubus system):

Documentatie
- Het geluidsarme afvoersysteem Wavin afvoersysteem AS (van Wavin)

- Vuilwaterafvoersystemen voor hoogbouw (van Akavent/Akatherm)

Normeringen e.d.
NTR 3216 Riolering van bouwwerken (Richtlijnen voor ontwerp, uitvoering en beheer) behandelt ook de standleiding.
NEN-EN 12056-2:2000 Binnenriolering onder vrij verval - Deel 2: Ontwerp en berekening van huishoudelijk-afvalwatersystemen.

Met dank aan o.m. Bouwen en Verbouwen Forum, Dyka, Wildkamp, Tubus System, Akavent/Akatherm en Wavin.

Zie ook beluchter, ontluchter.

Eng. riser, rising main; standpipe

2. Standleiding is verwarrend genoeg helaas ook de benaming voor de hemelwaterafvoer (regenpijp).