loggia

Loggia heeft meer betekenissen:

• inpandig balkon

• een grote, open, overdekte galerij bij een paleis o.d.

1. Een loggia is een inpandig balkon: een aan drie zijden gesloten buitenruimte welke zich binnen het gevelvlak bevindt. De opening bevindt zich in de gevel. De loggia heeft een borstwering. Meestal bevindt de loggia zich op de verdieping. (Een loggia op de begane grond wordt in Nederland meestal veranda genoemd.) Een enkele keer beslaat een loggia meer verdiepingen.

Kenmerken van een loggia zijn dus (meestal althans; verg. veranda en overstek):
- inpandig balkon, dus een aan drie zijden gesloten buitenruimte
- opening aan de gevelzijde
- bevindt zich op de verdieping
- boven de gehele loggia bevindt zich een verdieping of dakdeel (dus: een loggia steekt niet uit het gevelvlak)
- meestal zijn er geen ondersteunende palen, pilaren of kolommen die het deel boven de loggia steunen (het omringende gevel- of dakvlak heeft meestal geen extra steun nodig)
- "een veranda achter een gevel" (Van Dale).

Doel van de loggia en daarmee de voordelen:
- beschutting tegen regen en wind en zon (men kan toch buiten zijn; een redelijk eenvoudige mogelijkheid van een privé-buitenruimte, soms lekker in de zon of juist schaduwrijk en vrijwel regenvrij)
- raamkozijnen e.d. zijn beschut tegen weer en wind (gunstig voor de levensduur van verf en hout)
- decoratieve bouwvorm (aantrekkelijke plastische onderbreking van de gevel; in de Jugendstil bijvoorbeeld een loggia in de vorm van een hoefijzerboog)
- contact met "buiten".

Nadelen van de loggia zijn:
- de woonruimte is kleiner dan zonder loggia (elke vierkante meter loggia mist men mogelijk wanneer men in zo'n huis woont of werkt)
- constructief iets ingewikkelder (dragende delen, vocht; dus duurder om te bouwen).

Tijdens ontwerp en uitvoering vragen loggia's en vooral balkons veel constructieve en bouwfysische aandacht i.v.m. de isolatie van de onder en/of boven de loggia gelegen ruimte.
Een loggia is te zien als een overdekte galerij, oorspronkelijk alleen ter plaatse van een verdieping. In Nederland is bij nieuwere bouw de loggia vaak simpelweg een inpandig balkonnetje.

Kritische noot
Dat de loggia een deel van de woonruimte inneemt, kan vooral voor loggia's in de kleinere zitkamer/woonkamer een fors nadeel zijn: in plaats van meer leefruimte heb je een meestal klein stukje buitenruimte dat wellicht slechts in 1% van de tijd benut wordt... 
Eventueel zijn betere opties voor een soort privé-buitenruimte:
- geen loggia maar een raam dat over een groot deel open kan of twee openslaande deuren met frans balkon, zodat men binnenshuis toch in de "buitenzon" kunt zitten; nadelen: als het regent, doet men toch meestal het raam dicht en als men binnenshuis bij een appartement niet mag roken, kan dat niet eventjes op de loggia gebeuren
- half loggia, half balkon waarmee in ieder geval de helft van de loggia bij de woonruinte komt (voordelen van zowel balkon als loggia; nadelen van beide kleiner)
- een balkon in plaats van een loggia, architectonisch ook vaak interessanter; uit de gevel stekende gebouwdelen worden als speelser ervaren dan inspringende delen; nadeel: een balkon is mogelijk iets duurder dan een loggia hoewel er bij het ontwerp goed rekening mee gehouden kan worden.

hedendaagse loggia (inbo):

loggia's is verschillende vormen, van een groot overdekt balkon tot een nis in een gevel:

tsja, zelfs dít is een loggia (foto joostdevree):

een uitzondering, een loggia op de begane grond met volwaardige verdieping erboven, wellicht ook veranda te noemen (copyright weiko piebes):

half loggia, half balkon waardoor er meer woonruimte is dan bij een werkelijke loggia en toch een aardige privé-buitenruimte (locatie in google maps)

Zie eventueel inspringend en uitspringend.
Zie ook balkon en frans balkon, veranda, terras, erker, nis en belvédère.

Eng. recessed balcony

2. Een loggia is (in Italië) een grote, open, overdekte galerij bij een paleis o.d., vaak voorzien van een rij zuilen of pijlers. In tegenstelling met de Nederlandse invulling van de term loggia (meestal aan drie zijden gesloten, zie hierboven) is de Italiaanse meestal aan drie zijden juist open. Soms is de loggia via een trap vanaf de straat bereikbaar. De loggia diende o.m. om ontvangsten of aankondigingen meer aanzien te geven.

loggia van lanzi, florence, 1376 (storia di firenze):

loggia:

loggia op de begane grond en de eerste verdieping van het dogenpaleis (palazzo ducale), venetië:

een blik vanaf de loggia van de eerste verdieping van het dogenpaleis (palazzo ducale), venetië:

Met dank aan Piet Hoekman bouwkundig advies.