home  

discl. / ©, lid NVJ

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Toets een onderwerp in het zoekboxje, of
klik op één van de letters A..Z hierboven.
(Oud-)student(e) Archit., Bwk, Civ. Techn.?
Iets schrijven voor de site, als auteur?
Mail even naar Joostdevree


kruishout

 

kruishout

1. Kruishouten worden gebruikt bij het afschrijven op hout, bijvoorbeeld voor houtverbindingen, de plaats van pen en gat, de plaats van sponningen en slotgaten. Een kruishout brengt daartoe een kerfje aan in het af te schrijven hout. 

Een kruishout bestaat uit een klos met een gat. Door dit gat gaat een stokje (het zogenoemde "vaste" deel). Op deze middenstok is ongeveer aan het einde een scherp pinnetje bevestigd waarmee de kerf gemaakt wordt. Door de klos te verschuiven kan de afstand gekozen worden tussen de rand van het af te schrijven hout en de kerf. Met bijvoorbeeld een vleugelmoer kan de klos vastgezet worden ten opzichte van de middenstok, zodat de afstand van de kerf bij toepassen gelijk blijft.

De werking van het kruishout:
- zet het verschuifbare deel (de klos) met bijvoorbeeld de vleugelmoer vast op de gewenste afstand
- duw het kruishout tegen de rand van de plank
- trek het kruishout strak langs de rand en duw gelijktijdig op de middenstok waardoor het scherpe pinnetje de gewenste evenwijdige lijn markeert op de plank.

Er zijn ook kruishouten met twee puntjes waardoor twee evenwijdige lijnen gekerfd kunnen worden (punten hier aan de bovenzijde te zien). 
Er zijn enkele kruishouten en dubbele kruishouten. Met een dubbel kruishout kan bijvoorbeeld een pen-en-gatverbinding afgetekend worden.


schuif het middenhout tot de gewenste afstand door het dwarsdeel en zet het dwarsdeel vast (ambacht & gereedschap):


druk het kruishout tegen het af te schrijven hout en maak met het pinnetje op het middenhout daarin een kerf (ambacht & gereedschap):


kruishout met twee pinnen voor evenwijdige lijnen;
klik voor groter (toolstation):


detail van bovenstaande foto:


dubbel kruishout (ambacht & gereedschap):


Verwar de term kruishout niet met kruislaaghout (zie bij cross-laminated timber CLT).

Eng. marking gauge, marking gage (Am.)


2. Een kruishout is een kruisvormig geheel van twee haakse houten latten, bijvoorbeeld in gebruik in de kerk, bij kerstbomen en bij het marionettenspel.