ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ Toets
een onderwerp in het zoekboxje, of
klik op één van de letters A..Z hierboven. (Oud-)student(e) Archit., Bwk, Civ. Techn.?
Iets schrijven
voor de site, als auteur?
Mail
even naar Joostdevree
1.
Kruishouten worden gebruikt bij het afschrijven op hout, bijvoorbeeld voor houtverbindingen, de plaats van
pen en gat, de plaats van
sponningen en slotgaten. Een kruishout brengt
daartoe een kerfje aan in het af te schrijven hout.
Een kruishout bestaat uit een klos met een gat. Door dit gat gaat een
stokje (het zogenoemde "vaste" deel). Op deze middenstok is ongeveer aan het
einde een scherp pinnetje bevestigd waarmee de kerf gemaakt wordt. Door de klos te verschuiven kan de afstand gekozen
worden tussen de rand van het af te schrijven hout en de kerf. Met
bijvoorbeeld een vleugelmoer kan de klos vastgezet worden ten opzichte van de
middenstok, zodat de afstand van de kerf bij toepassen gelijk blijft.
De werking van het kruishout:
- zet het verschuifbare deel (de klos) met bijvoorbeeld de vleugelmoer vast op de gewenste afstand
- duw het kruishout tegen de rand van de plank
- trek het kruishout strak langs de rand en duw gelijktijdig op de
middenstok waardoor het scherpe pinnetje de gewenste evenwijdige lijn markeert op de plank.
Er zijn ook kruishouten met twee puntjes waardoor twee evenwijdige
lijnen gekerfd kunnen worden (punten hier aan de
bovenzijde te zien).
Er zijn enkele kruishouten en dubbele kruishouten. Met een dubbel kruishout
kan bijvoorbeeld een pen-en-gatverbinding afgetekend worden.
schuif het middenhout tot de gewenste afstand door het dwarsdeel en zet
het dwarsdeel vast (ambacht
& gereedschap):
druk het kruishout tegen het af te schrijven hout en maak met het pinnetje
op het middenhout daarin een kerf (ambacht
& gereedschap):
kruishout met twee pinnen voor evenwijdige lijnen; klik voor groter
(toolstation):
Verwar de term kruishout niet met kruislaaghout (zie bij
cross-laminated timber CLT).
Eng. marking gauge, marking gage (Am.)
2. Een kruishout is een kruisvormig geheel van twee haakse houten
latten, bijvoorbeeld in gebruik in de kerk, bij kerstbomen en bij het
marionettenspel.