Een
HRe-ketel is een Hoog Rendement cv-ketel die, naast warmte voor centrale verwarming en
warm water, ook (een beetje) elektriciteit levert: met de restwarmte
wordt door de HRe-ketel elektriciteit opgewekt. Die elektriciteit kan
voor eigen gebruik zijn of worden geleverd aan het openbare elektriciteitsnet. Resultaat
is dat het energieverlies van de HRe-ketel minimaal is.
De HRe-ketel heeft meestal aardgas als energiebron.
De HRe-ketel fungeert als een micro-wkk (zie warmtekrachtcentrale
en smart grid / virtuele
centrale).
Aspecten - Sinds 2019 zijn HRe-ketels niet meer te koop in
Nederland.
- De kosten van een HRe-ketel zijn (nog) zeer veel hoger dan een gewone
HR-ketel, ca. 11.000 euro (2018) tegenover 1200 à 2000 euro voor een
"gewone" HR-ketel. Het is, nog afgezien van de andere extra kosten (zie hierna),
onmogelijk dat de
energiewinst van de HRe zich ooit zal vertalen in lagere overall-kosten (denk aan
hogere aanschafkosten, moeilijker installatie ook door het grote
gewicht van de ketel, extra onderhoud door gecompliceerde technologie).
Bij een (zeer hoog ingeschatte) energiebesparing van 500 euro per jaar moet de
HRe-ketel 20 jaar meegaan om pas winst te geven, nog afgezien van het
renteverlies!
Bij grootschalig gebruik van HRe kan de balans door allerlei factoren wellicht
eens
omslaan naar "gunstig". Eén zeer belangrijke factor is de subsidie
die verstrekt wordt of zou worden. Zonder subsidie zien corporaties er gelukkig
van af HRe-ketels te plaatsen.
- Wanneer de HRe-ketel uitsluitend elektriciteit levert indien er aardgas wordt
gebruikt (en dat zal waarschijnlijk nog een groot aantal jaren zo zijn) en de hoeveelheid
gas die gebruikt wordt voor verwarming (en warm water) neemt sterk af (door
betere isolatie, door zonneboilers)
dan wordt ook minder elektriciteit door de HRe-ketel opgewekt. Gekoppeld aan de enorme meerkosten in verhouding met een "gewone"
HR-ketel en andere nadelen: HRe is een
mooi concept, maar helaas in deze vorm zonder veel toekomst.
- Als aan het openbare elektriciteitsnet teruggeleverd wordt, moeten elektriciteitsmeters toegepast worden die ook kunnen meten of er stroom geleverd wordt aan het openbare net.
Wanneer meer dan 500 W aan het openbare net wordt geleverd dient daar
(eigenlijk?) een aparte groep voor te worden aangelegd (NEN1010).
- De HRe-ketel neemt veel meer ruimte in beslag en maakt meer geluid.
- De technieken die de HRe-ketel gebruikt zijn: gasmotor, gasturbine,
stoommotoren, ORC-turbine, brandstofcellen. Meestal wordt voor de
opwekking van elektriciteit een Stirling-motor op gas gebruikt.
- Door aardgas opgewekte energie is per definitie grijze
stroom. Alleen wanneer elektriciteit door een "groene
bron" wordt opgewekt, kan sprake zijn van een groene
virtuele centrale.
- De HRe-ketel heeft als extra een klein
motortje dat een dynamo aandrijft die elektriciteit opwekt. Het
elektrisch vermogen is nog gering, bijvoorbeeld ca. 1 kW.
Thuiscentrale
De HRe-ketel is wellicht een overgangsfase naar volledige eigen opwekking
van elektriciteit, een thuiscentrale:
- Voor de opwekking van zelf benodigde elektriciteit wordt bv. aardgas gebruikt
(zoals nu in de HR(e)-ketel gebeurt. Er is in de extreme situatie geen
aansluiting meer nodig op het openbare net (er kan dus ook geen teveel aan
elektriciteit aan het openbare net worden geleverd).
- Een eigen centrale, zonder aansluiting op het openbare elektriciteitsnet maakt de bewoner wel zeer afhankelijk van de
thuiscentrale. Als de volgende-generatie-HRe-ketel in onderhoud gaat,
valt alle stroom uit, wat niet gewenst is. Daar moet een solide
oplossing voor komen (elektriciteitsopslag, warmteopslag,
buurtcentrale, toch aansluiting op openbare centrale). Zonder extra inspanningen en
regelingen is het dus (nog) wel zó dat elke nieuwe woning op het
elektriciteitsnet moet worden aangesloten.
- Bijna de helft van de consumentenkosten aan aardgas en elektriciteit
is belasting (btw., milieubelasting). De overheid rekent op die
inkomsten. Verschuiven van elektriciteit naar andere bronnen betekent
alleen dat de consument op een andere manier belasting zal afdragen
(in eerste instantie waarschijnlijk via het aardgas als energiebron voor de
thuiscentrale).
- Voor de elektriciteitsbedrijven geldt: bij een forse afname van de elektriciteit van de openbare
centrales zal de prijs van de elektriciteit hoger worden (er wordt
immers minder verbruikt) en het vastrecht op elektriciteit duurder worden
(minder aansluitingen, dus per aansluiting duurder).
De toevoeging van de "e" na HR staat voor (een beetje)
elektriciteit.