hallergetal

Ook: initiële wateropzuiging, zuigvermogen. Het hallergetal is een maat voor de wateropzuiging van baksteen. De mate waarin water door baksteen wordt opgenomen is belangrijk omdat bijvoorbeeld bij een te hoog opnemend vermogen bakstenen muren na een regenbui lang nat blijven. Dit kan, vooral bij geïsoleerde buitenspouwbladen, zoutuitslag en vorstschade vergroten. Verder is de mate van wateropname belangrijk bij het metselen bij de hechting van de mortel aan de baksteen. 

De mate van wateropname is o.m. afhankelijk van de porositeit en de afmetingen en structuur van de capillairen (haarvaten). 

Het hallergetal is het gewicht aan water dat de steen in 1 minuut opneemt per dm2 oppervlak. Het is dus een maat voor de zuigkracht (absorptie) en de snelheid van wateropname van een steen. 

Voor een betrekkelijk eenvoudige test van het wateropnemend vermogen van een al gementselde muur zie het buisje van Karsten.

hallergetal, proefopstelling (koninklijke nederlandse bouwkeramiek):

hallergetal, proefopstelling (koninklijke nederlandse bouwkeramiek):

Het hallergetal wordt als volgt bepaald:
- neem een steen van de tas (stapel)
- weeg de steen: dit is het gewicht A in grammen
- plaats de steen gedurende 1 minuut met het legvlak 1 cm diep in een bakje water; het oppervlak is 20 x 10 cm (is 2 dm2)
- na 1 minuut weegt men de steen, na afdeppen, opnieuw; dit is het gewicht B in grammen.
Het hallergetal is (B - A) : 2 [gram/dm2/min].

Hallergetal in g/dm2/min en Initiële Wateropzuiging in kg/m2/min
De Initiële Wateropzuiging (IW) wordt gegeven in [kg/m2/min] en is daarmee 1/10e van de waarde van het hallergetal (bijvoorbeeld normaal zuigend baksteen van 3,0 kg/m2 per minuut = 3000 gram/100 dm2 per minuut = 30 g/dm2 per minuut, dus het hallergetal is 10x de waarde van de IW).
 
De classificatie van steentypen met betrekking tot de wateropname is als volgt (zie voor meer gegevens Infoblad 46 Het nut van het Hallergetal!):

*) Voorbevochtigen is nodig om verbranden van de mortel te voorkomen. KNB vermeldt in Infoblad 46 Het nut van het Hallergetal o.m.: "Voor metselbaksteen in de categorieën IW2, IW3 en IW4 zijn mortels beschikbaar voor een min of meer traditionele verwerking. Bakstenen in de categorie IW1 (zeer weinig zuigend) meteen lage wateropname moeten in alle gevallen droog worden verwerkt en vragen vaak om een aangepaste wijze van verwerken. Hierbij moet rekening worden gehouden met een beperkte stapelhoogte in de uitvoering en zeer goede afscherming van vers metselwerk."

Documentatie
- Het nut van het Hallergetal (Infoblad 46 van Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek KNB)

Met dank aan Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek KNB, Beamix en Remix Droge Mortel.