donjon

Een donjon is een versterkte, zware woontoren, vaak als middelpunt van een middeleeuws kasteel (een kasteel is oorspronkelijk een verdedigbare woning van een edelman).
Aanvankelijk was de plattegrond van de donjon vaak vierkant of rechthoekig (tot de 12e eeuw), later rond of veelhoekig en vanaf de 15e eeuw weer rechthoekig. 
Om weerstand te kunnen  bieden tegen oproer e.d. hadden donjons gewoonlijk zeer dikke muren. Smalle ramen brachten nog enig licht in de toren die meestal uit slechts een paar verdiepingen bestond. Per verdieping was meestal sprake van één ruimte. Voor bewoning waren ze eigenlijk minder geschikt. Wanneer er meer ruimten per verdieping zaijn, wordt wonderlijk genoeg gesproken over een zaaltoren.
De donjon werd soms gebouwd op een heuvel of een motte (een kunstmatig aangelegde heuvel), waardoor de toren beter verdedigbaar was en een veelal een beter uitzicht op de omgeving mogelijk was.

De donjon of woontoren omvat alle functies van een kasteel in één gebouw. In later jaren werd de donjon meer een deel van een kasteel, had nauwelijks meer een woonfunctie en fungeerde voornamelijk als vluchttoren, wanneer er gevaar dreigde. De donjon is vaak een solitaire toren, dat wil zeggen los van de rest van de gebouwen.

de locatie van de donjon, hier in het centrum van een kasteel (jane vadnal, medieval art and architecture):

donjon van kasteel loenersloot:

donjon, nijmegen (historische vereniging numaga):

donjon, gerestaureerd, vincennes, frankrijk (centre national de la recherche scientifique):

Documentatie
- Middeleeuwse woontorens in Nederland: de bouwhistorische benadering van een kasteelvorm (dissertatie van Dagobert Hermans, band 1, teksten)

- Middeleeuwse woontorens in Nederland : de bouwhistorische benadering van een kasteelvorm (dissertatie van Dagobert Hermans, band 2, bijlagen)

De term donjon is afkomstig van het middeleeuws Latijnse domnionus (hoofdtoren), waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse dominus (heer); bron Etymologiebank.

Zie ook vesting.
Zie eventueel torenvenster.

Eng. donjon, keep, tower keep, tower house, dungeon, bastle (Schotland en Noord-Oost-Engeland);
Du. Donjon, Turmburg