Ook:
spantenkap.
De sporenkap is een kapconstructie
die bestaat uit een reeks tot een "driehoek" samengevoegde sporen
(sparren) die het dakbeschot
dragen. Zo'n "driehoek" heet een spant
of gespan.
Bij een sporenkap
lopen de houten balken (de sporen) van de
nok tot de dakvoet, dus
schuin omlaag,
waarbij de horizontale en verticale krachten uit de kapconstructie worden opgevangen door
steunpunten op de
vloer of door de muurplaat,
soms geholpen door de trekbalk, de hanenbalk
of de spijkerplaat (bij de samenkomst van een sporenpaar
in de nok) en soms zelfs een beetje door het knieschot.
De sporenparen staan op regelmatige afstand van elkaar, waardoor
de krachten gelijkmatig worden verdeeld.
Bij grotere overspanningen kan het noodzakelijk zijn om
hanenbalken (vroeger), trekplaten
(spantbalken) of andere tussen(steun)punten
of (recenter) spijkerplaat toe te passen: ze houden de sporen bij elkaar zodat de zijdelingse krachten (spatkrachten)
op bijvoorbeeld de muurplaat minder groot worden. Sommige oude gebouwen hebben
een sporenkap, waarvan de sporen door gordingen
worden ondersteund, waardoor een deel van het gewicht van het dak op de
dwarsmuren wordt overgebracht. Meestal heeft het knieschot geen constructieve waarde,
maar soms kunnen de staanders van het knieschot een klein deel van de
verticale krachten naar de vloer leiden.
Een
origineel sporenkap met dakschild kan als volgt opgebouwd zijn: dakafwerking,
dakpannen, panlatten
evenwijdig aan de nok, tengellatten
loodrecht op de nok, dakbeschot (onderdak), kepers loodrecht
op de nok. Uiteraard zal er bij nieuwbouw of verbouw een isolatiepakket
en vochtwering worden toegepast.
Linex Prefab is één
van de leveranciers van prefab sporenkappen
en gordingkappen.
Voor allerlei spant-typen, zie bij
spant.
(De andere veel voorkomende kapconstructie is de gordingenkap,
waarbij de gordingen van muur tot muur lopen.)
sporenkap; de spoor loopt van nok naar dakvoet (dakweb): |
een fraaie sporenkap; klik voor groter (bouwbedrijf jobse): |
een oude sporenkap met steile helling: |
sporenkap met hanenbalken en knieschot; klik voor groter (hogeschool utrecht): |
Zie
ook Hellende
daken (ppt van Hogeschool Utrecht), dakvormen.
Zie ook jufferkap,
jukkenkap.
Verg. spantbeen.
Eng. rafter roof