pisé

Ook: stampbouw, aangestampte aarde. Pisé is een bouwtechniek waarmee een muur wordt opgebouwd uit aangestampte aarde: een laagje lichtvochtige aarde van ca. 15 cm wordt tussen planken gestort waarna deze aarde wordt aangestampt tot ongeveer de helft van de hoogte van het oorspronkelijke laag wordt verkregen. Pisé is zeer zwaar werk. Het aan te stampen vlak schijnt optimaal te zijn bij ca. 64 cm2; zo'n "vak" aangestampte aarde weegt dan tussen de 5 en 9 kilo.
Om de pisé te stabiliseren wordt wel kalk, fijn grind of stro toegevoegd aan de aarde. Soms wordt pisé gebruikt in combinatie met vakwerk om de muur van pisé niet te dik te hoeven maken.

Pisé de béton is pisé vermengd met een bepaalde hoeveelheid cement om de aarde te stabiliseren.


een skelet waartussen het pisé muurtje wordt opgebouwd (bois construction):
 

het opbouwen met de pisé-techniek (bois construction):


het resultaat van pisé van bovenstaande uitvoerder (bois construction):


een andere, hedendaagse woning met pisé muren:


een oude schuur van pisé;
klik voor groter:

een design-tafel met een centrale drager van pisé;
klik voor groter (arts des matičres):


Pisé is een oude Moorse techniek en wordt in Europa nog (en weer!) in Zuid-Frankrijk, Portugal en Spanje toegepast.

Het woord pisé is Frans en werd voor het eerst gebruikt in 1562 als pizé (aarde die men stevig en compact maakt voor constructieve toepassingen), afgeleid van het Vulgair Latijnse pi(n)siare, een variant van het klassiek Latijnse pi(n)sare (verbrijzelen); bron CNRTL.

Verg. stampbeton, leemsteen (adobe).

Eng. pisé de terre, rammed-earth construction