New urbanism, retro-architectuur (ca. 1995-heden)

New urbanism is de architectuurstroming waarbij het dorpse karakter meer tot uitdrukking komt dan in voorgaande modernistische bouwstijlen. Het New urbanism of de retro-architectuur is een reactie op de eentonigheid van de wijken van na de Tweede Wereldoorlog waarbij veel goedkope woningen gebouwd werden die allemaal op elkaar lijken.

Met het dorpse karakter wordt bedoeld:
- kleinschalig bouwen in veel verschillende bouwstijlen
- retro-architectuur (van de 17e eeuw tot de 30-jaren-stijl van de 20e eeuw):
. vaak grachtenpanden
. verschillende nokhoogten
. verschillende dakvormen (de ene nok evenwijdig aan de straat, de nok van het huis ernaast dwars daarop)
. gevels
. verschillende baksteenkleuren (diverse kleuren of geverfde stenen in donker of juist licht)
. bij voorkeur gecombineerd met het in- en uitspringen van gevels t.o.v. rooilijn
- vaak verschillende bouwhoogte (geeft een levendiger beeld en doet denken aan "historisch zo gegroeid", net als bij de afwijkende rooilijnen)
- een centraal plein
- veel grachten en veel groen ("blauw en groen")
- geen scheiding van wonen, werken en recreëren (zoals in de tijd van de slaapsteden waar overdag niets te doen is en de werksteden waar 's avonds de leegte heerst)
- veel voetgangersgebieden
- huur- en koopwoningen, lage woningen en appartementen door elkaar.

Het New urbanisme gaat uit van de mens en de menselijke maat. Vooral de verschillende retro-stijlen dragen bij aan het levendige en "natuurlijke" karakter van de nieuwe wijken: een karakter van een evolutionair gegroeid dorp of wijk, in Nederland vaak met nieuwe grachten en bruggetjes. Ondanks het feit dat boze tongen spreken over de nieuwe kneuterigheid of nieuwe truttigheid, worden de woningen en andere gebouwen in deze stijl ook in economisch slechtere tijden goed verkocht. Duidelijk is dat aan de vraag wordt voldaan naar unieke huizen in een afwisselende omgeving.
Omdat er een hang is naar de architectuur van de jaren-30 van de 20e eeuw, wordt deze stroming ook soms Neo-Jarendertigstijl genoemd, maar wanneer er veel Jugendstil-kenmerken zijn komt de term Neo-Jugendstil ook voor.

Voorbeelden zijn de wijken Op Buuren in Maarssen en de Gouden Uil en Gouden Griffel wijkjes in Berkel en Rodenrijs.

klik op de afbeeldingen voor groter new urbanisme, retro-architectuur, gouden uil buurt, berkel en rodenrijs (eracontour):

new urbanisme, retro-architectuur, gouden griffel buurt, berkel en rodenrijs (funda):

new urbanisme, retro-architectuur, op buuren, maarssen (op buuren):

new urbanisme, retro-architectuur, op buuren, maarssen (op buuren):

new urbanism, seaside, florida (social capital blog):

new urbanisme, zicht op het stadhuisplein in zaanstad (arch. soeters van eldonk architecten; sinds 2016 is het bureau van jos van eldonk common affairs):

new urbanism, the sketch, marconiplein eindhoven (arch. van aken i.s.m. designer maarten baas):

new-urbanism, retro-architectuur, neo-jugendstil (arch. roggeveen & piso):

Eng. New Urbanism, neo-traditional planning