Ook: gevelanker. Een
muuranker is een smeedijzeren staaf om balken en stijlen aan muren te bevestigen
om de muren tegen uitwijken te vrijwaren, een "houvast".
Een muuranker bestaat uit een zogenoemde "strop" of
veer die loodrecht in de muur loopt en aan de
balk is bevestigd, en een "schieter", sleutel
of schoot
die door het oog van de strop steekt. De horizontaal geplaatste strop is
voorzien van een oog, waardoor de verticale schieter wordt gestoken. De schieter drukt dan tegen het
muurwerk en zorgt er op deze manier voor dat het anker, en daarmee de
balk, stevig tegen de muur wordt gehouden. Een muuranker kan recht
zijn, maar ook gekromd, C-, S-, X- of Y-vormig, in de vorm van een letter of
cijfer, en kan ook rijk bewerkt zijn. Als het anker bewerkt is
spreken we van een sieranker.
Ook
jaartalankers of bloemankers, bijvoorbeeld lelie-ankers, komen voor.
Als het anker ingemetseld wordt in de dikke muur of in de spouw, heet het anker blind;
bij een blindanker in een dikke muur is
er niet altijd een schieter nodig, omdat soms een evenwijdig aan de muur
gekromde ingemetselde strop voldoende is.
Een muuranker kan tijdelijk verwijderd worden tijdens een renovatie.
Soms is de ouderdom van een huis af te leiden uit de ankers: hoe
weelderiger het anker, des te ouder. Soms worden na sloop ankers
bewaard en bij (jongere) huizen geplaats die gerestaureerd of
gerenoveerd worden.
klik op de afbeeldingen voor groter muurankers (van den braembussche oostrozebeke roobroeck bouwmaterialen): |
muurankers, recht en halfrond (booischotse metalen): |
tekening met verschillende muurankers; balk, muur, veer (ankerveer, strop), oog van strop en schieter (sleutel, schoot) (liesbeth van lint, museum het mot, aangepast): |
gevelankerschroef (omcirkeld), gevelankerstang en muuranker: |
verschillende muurankers, waarbij voor het gietijzeren rozet e.d. ook wel ankers (veren) met een schroefdraad werden toegepast zodat de rozet e.d. op de veer geschroefd kon worden: |
metershoog muuranker, leuven (foto joostdevree): |
een fraai anker in zwart en een eenvoudig anker in de kleur van de gevel (het eenvoudige anker valt zo minder op), museum maastricht (foto joostdevree): |
Zie ook anker
(algemene benaming voor de stevige verbinding tussen bouwonderdelen),
balk-anker, sieranker,
gevelankerstang.
Verg. puibalk i.v.m. aanbrengen rozetten
e.d.
Eng. wall anchor, joint anchor