Kubisme (schilderkunst 1907-1925, bouwkunst ook na ca. 1980)

De avant-garde kunststroming Kubisme laat men meestal beginnen in 1907 met het schilderij "Les Demoiselles d'Avignon" van Pablo Picasso. Samen met Georges Braque vormt Picasso de motor van de kunststroming. Tussen 1907 en 1914 heeft deze kunststroming zijn belangrijkste ontwikkeling doorgemaakt. Door de eerste wereldoorlog is de ontwikkeling onderbroken al zijn vele schilders van 1914 tot ongeveer 1925 op een kubistische manier aan het werk. Na 1925 zijn er nog wel invloeden zichtbaar maar kunnen we niet meer spreken van kubisme. 

Het Kubisme heeft de Europese schilderkunst van begin de twintigste eeuw een nieuw élan gegeven. Door de aard van het kubisme als expressief en "vormen van rechte hoeken" was de stroming voorbestemd te worden nagevolgd in de bouwkunst, ware het niet dat het functionele en technisch haalbare daarmee nogal strijdig waren. Als bouwstijl heeft het kubisme pas de laatste decennia van de 20e eeuw betekenis gekregen. Ook het Constructivisme en het veel latere Deconstructivisme tonen verwantschap met het kubisme van de schilders: het expressieve en warrig-hoekige karakter komt zowel in het kubisme als het (de)constructivisme tot uiting. Het Structuralisme en het Functionalisme hebben vaak impliciet wat kubistisch.

In Nederland was Piet Mondriaan één van de bekendste kubisten. Eigenlijk zijn de gebouwen van De Stijl en bijvoorbeeld de stoel van Rietveld ook kubistische objecten.


les demoiselles d'avignon (pablo picasso):


kubisme, man in café (juan gris):


huis met zwarte madonna, praag (arch. josip gocar)



twee bijna deconstructivistische voorbeelden:


een combo van kubisme en structuralisme:


hedendaagse kubistische vaas, geïnspireerd op de kostuumtekeningen van oskar schlemmer voor "das triadische ballett" van ca. 1922:



Verg.  Constructivisme, Structuralisme, Functionalisme, Deconstructivisme, Nieuwe Haagse School, De Stijl.

Eng. cubism