koud dak

Een koud dak is een dakconstructie waarbij de isolatie aan de onderzijde van de dragende constructie is aangebracht. De waterkerende laag (dakbedekking) bevindt zich direct bovenop de dragende constructie. De dragende constructie bevindt zich dus aan de koude zijde van de isolatie.
Een "koud" of "warm dak" heeft te maken met de locatie van de isolatie ten opzichte van het dakbeschot; een "omgekeerd dak" heeft te maken met de locatie van de isolatie ten opzichte van de dakbedekking (bijvoorbeeld dakpannen).

Koude en omgekeerde daken komen vrijwel uitsluitend nog voor in oudere bestaande bouw.

Een dergelijke constructieopbouw is weliswaar geventileerd, maar wordt bouwfysisch afgeraden in verband met de condensatieproblemen zoals het rotten van de dakvloer doordat er condensatie in de isolatielaag optreedt en het ingesloten vocht niet meer uit de constructie kan. 

Attentiepunten zijn:
- de dampremmende laag moet aan de warme zijde van de constructie worden aangebracht (zie bij dampscherm), ook hier dus onder de isolatielaag
- de dampremmende laag aan de binnenzijde van een koud dak wordt vaak onderbroken (elektrische leidingen e.d.) en kan snel beschadigen
- de koude buitenzijde dient, indien mogelijk, dampopen te zijn met een goede ventilatie onder de dakpannen; een eventuele dampremmende laag aan de koude zijde zo mogelijk vervangen door een dampopen laag
- ventilatie: tussen isolatielaag en dakbeschot moet geventileerd worden; ook deze noodzaak tot ventilatie is risicovol: bij onhandige verbouwingen kan de isolatielaag te hoog worden doorgezet waardoor bijna geen ventilatie meer mogelijk is en condensatie zal optreden
- een koud dak vergt meer arbeid
- bij herstelwerkzaamheden e.d. dient erop gelet te worden dat er geen (regen)water in het niet afgedekte koude dak kan treden.

Isoleren van binnenuit bij een pannendak:
- zorg dat de buitenzijde dampopen is en voor voldoende ventilatie tussen dakbeschot en pannen (eventueel een dampopen folie tussen dakbeschot en dakpannen)
- zet aan de binnenzijde de isolatie strak tegen het dakbeschot en plak naden af
- breng aan de binnenzijde een dampdichte folie aan
- plak naden af zodat er van binnenuit geen vochtige lucht naar de isolatielaag kan.
Kijk bij gevelisolatie binnenzijde (na-isolatie) welke mogelijkheden er zijn, bijvoorbeeld Unidek Reno Fast.

Isoleren van binnenuit bij een dak van stroplaten e.d.:

- als de stroplaten niet verwijderd worden, mag het geheel niet "opgesloten" worden, dus geen dampremmers toepassen
- een bezoeker van de site die een tijdje geleden eenzelfde probleem had, is bij een oude loodgieter te rade gegaan en die adviseerde inderdaad geen dampremmende folies o.d. toe te passen, maar simpelweg wat hardere steenwolplaten/dekens en af te werken met gipsplaten; hij gebruikte steenwol van 60 cm breed, heeft de steenwol zo strak mogelijk op de juiste maat afgesneden en met rozet-achtige schroeven extra vastgezet aan de stroplaten.
Op die manier is eigenlijk "één dikkere stroplaat" gecreëerd, en verandert er damp-technisch niet veel aan de opbouw. Daarna heeft hij het geheel met gipsplaten bekleed. Dus al met al een redelijk damp-open oplossing.

Isoleren van binnenuit bij een plat, koud dak:
- de dakbedekking van een plat dak maakt het dak aan de buitenzijde dampdicht; omdat de isolatie onder het dakbeschot zit, is het dakbeschot e.d. gevoelig voor temperatuurverschillen en daardoor het risico van condensatie met alle gevolgen (schimmel, rot)
- extra isolatie zal dus bij of in plaats van de bestaande isolatielaag moeten plaatsvinden
- een bestaand plafond moet bij opdikken of aanpassen van de isolatielaag meestal verwijderd worden.

Isoleren van de buitenzijde (renovatieproject):
- let op: (a) dit kan eigenlijk uitsluitend als het een vrijstaand dak is of als alle buren meedoen, anders is er een lelijke overgang tussen de buur-dakdelen (b) denk aan de details bij nok, dakkapel, dakgoot e.d.!
- verwijder de dakbedekking: dakpannen, panlatten (horizontale latten) en tengels (verticale latten)
- breng op het nu kale dakbeschot een dampdichte folie aan
- zet speciale isolatieplaten (Unilin o.d.) vast met speciale schroeven e.d. op het dakbeschot
- breng een dampopen folie aan op de isolatieplaten
- schroef tengels vast, door de isolatieplaten heen, en breng de panlatten aan
- plaats de dakpannen.
Opmerkingen: 
- er zijn speciale isolatieplaten die niet per se op het dakbeschot bevestigd hoeven worden, maar die rechtstreeks op de gordingen of sporen kunnen
- wanneer meer woningen naast elkaar op deze manier na-geïsoleerd worden, moet extra aandacht besteed worden aan isolatie én brandveiligheid rond de woningscheidende muren (vermijdt vuuroverslag/doorslag van het ene naar het andere huis, geluidsisolatie bij woningscheidende muur, een opening van een paar cm laten tussen de panlatten e.d.).

Meer gegevens op Dakisolatie bij Duurzaam MBO. 

opbouw en isolatie van een koud dak; van onder naar boven: plafond, dampremmende laag, dragende balken (balklaag) met isolatie ertussen, dakbeschot, dakbedekking; klik voor groter:

principe koud dak bij een hellend dak, hier een sporendak; isolatie van binnenuit:

koud dak bij een plat dak, met condensatie die "weggeventileerd" moet kunnen worden:

Van koud naar warm
Er is uiteraard een mogelijkheid om van een koud dak een warm dak te maken: 

doorsneden daktypes koud, warm en omgekeerd plat dak; klik voor groter! (energiesparen):

Zie ook warm dak en omgekeerd dak.

Eng. cold roof