De
kariatide is één
van de vrouwelijke figuren die de functie van dragende
zuil uitoefenen en het
kapiteel als een mand boven hun hoofden dragen.
Volgens Vitruvius is de
naam afgeleid van de meisjes van Karyai die tot slavernij werden
gebracht omdat zij met de Perzen zouden hebben samengewerkt.
In de Renaissance verschenen de kariatiden zoals ze in de oudheid
waren uitgebeeld.
Een hermkariatide is een vrouwelijke halffiguur of driekwartfiguur.
Een kanefoor (canefoor) is een vrouwelijke figuur met mand op het
hoofd en daarmee een variant op de kariatide. De naam is afkomstig van
het Griekse kaneon (mand) en phoros (die draagt). De mand van de
kanefoor stelt de mand met vruchten e.d. voor die de vrouwen droegen
naar de feesten. Eigenlijk zijn de kariatiden van de Erechthein
caneforen.
De atlant is de mannelijke
variant van de kariatide. Kariatiden en atlanten zijn draagbeelden.
kariatiden van het erechtheion op de acropolis in athene uit de 5e eeuw voor chr: |
de vier terracotta modellen die door artus quellinus de oude ca. 1650 zijn gemaakt voor de kariatide van het toenmalige stadhuis van amsterdam, tegenwoordig paleis op de dam (rijksmuseum): |
een kariatide uit 1933, een ontwerp van ivar johnsson, stadstheater lorensberg, zweden: |
kariatide, wenen: |
een kariatide van het gebouw aan de kortenaerkade 16 in den haag, van restaurateur/beeldhouwer serge van druten bij mooy b.v.: |
Bouwelementen die (enigszins) uit de muur steken en meer of minder een
dragende functie hebben: atlant,
blokkeel, console,
cul-de-lampe, draagsteen,
gootklos, kariatide,
klos, korbeel,
kraagsteen, neut, rondboogfries,
sleutelstuk.
Eng. caryatid resp. canephore