fosfateren

Fosfateren is het voorzien van een fosfateringslaag op metalen plaatwerk of schroeven. Door bijvoorbeeld een ijzer- of staaloppervlak met een fosfaatzoutoplossing te behandelen ontstaat een kristallijnen metalen fosfateringslaag op het plaatwerk. 
De ontstane laag wordt conversielaag genoemd omdat zij de onderliggende laag als het ware geschikt maakt voor de volgende laag (meestal een lak als coating). Het fosfateren van bijvoorbeeld een geassembleerde auto verbetert de opeenvolgende lakadhesie en geeft een zekere bescherming tegen corrosie (roest). 

Fosfateren kan zowel in een dompelbadenreeks als in een sproeistraat worden toegepast. Na het fosfateren wordt er meestal gepassiveerd: de natte fosfaatlaag wordt minder "open" gemaakt, de poriën worden "geseald". Passiveren kan worden uitgevoerd in een salpeterzuuroplossing, waarmee dan tevens sporen van andere vreemde metalen, die op het oppervlak zijn achtergebleven, verwijdert.

Naast ijzerfosfateren is er ook bijvoorbeeld zinkfosfateren waarbij positief opgelost zink aanwezig is. Het drie ionenuitwisselingsfosfateerproces (Zn, Mn, Ni) is representatief voor het industriële proces: een dichte laag fosfaatkristallen bedekt de aluminiumoppervlakte en deze kristallen leveren verankeringspunten voor lak of coating. Het proces kan toch zo worden ontworpen dat er met verschillende metalen gewerkt kan worden. Dit is belangrijk voor de gemengde staal/aluminiumauto's, die door bijna alle autofabrikanten worden geproduceerd.

Toepassingsgebieden van fosfateren:
- als (eventueel tijdelijke) corrosiebescherming (ijzerfosfateren wordt uitsluitend toegepast bij binnenwerk, bijvoorbeeld als gefosfateerde schroeven voor gipsplaten)
- als hechtverbeteraar voor lakken 
- als glijlaag (smeerlaag) bij het persen (dieptrekken) van staalplaat (automobielbouw).

fosfateren, sem-microfoto gefosfateerde aluminiumlegering:

fosfateren in de automobielindustrie:

Met dank aan o.m. Tilcoating en Wikipedia.

Verg. verzinken, anodiseren.

Eng. to phosphate