anodiseren

Ook: eloxeren. Anodiseren is het elektrochemisch behandelen van het oppervlak van aluminium door de natuurlijke oxidelaag in een zogenoemd anodiseerbad van aluminiumoxide te vervangen door een "kunstmatige" oxidelaag.

Voordelen
- De geanodiseerde oxidelaag beschermt daarnaast het aluminium o.a. tegen atmosferische invloeden (corrosie), een betere bescherming dan door poedercoaten
- De gevormde harde laag aluminiumoxidelaag is moleculair verbonden met het basismateriaal en geeft daarom de beste hechting voor bijvoorbeeld lijm of verf.
- Het aluminium kan in allerlei kleuren worden geanodiseerd (sealing).

Werking
Het werkstuk wordt in een zuurbad aangesloten op de positieve elektrode (de anode) van een elektrische bron terwijl aan de negatieve elektrode (de kathode) een stuk aluminium wordt bevestigd. Door de elektrische stroom gaan de ionen van de kathode naar de anode en slaan daar neer als aluminiumoxide.
De meeste anodiseerprocessen zijn op basis van zwavelvuur, maar er zijn ook processen op basis van chroom- en fosforzuur.

Kenmerken
De geanodiseerde laag is dikker, sterker en gelijkmatiger dan de natuurlijke oxidelaag en heeft een glasachtige structuur. Een vers gevormde anodiseerlaag is een poreuze aluminiumoxidelaag. Deze poreusheid wordt gebruikt om kleurstoffen te impregneren of elektrolytisch neer te laten slaan in een dompelbad. De toegepaste kleursystemen zijn gebaseerd op het inbrengen van metalen, organische of anorganische stoffen in de anodiseerlaag.
De verse anodiseerlaag, al of niet gekleurd, wordt afgedicht door een sealing, waarbij de aluminiumoxide omgezet wordt in böhmiet, een mengvorm van aluminiumoxide en aluminiumhydroxide. Het böhmiet sluit de poriën met zijn naaldvormige kristallen af, waardoor ook de kleurstoffen afgedekt zijn en een metaalachtige kleur ontstaat die uiteraard beter gehecht is aan het aluminium dan een lak- of spuitlaag. De foto onderaan, uit TG-magazine van het Technologisch Gezelschap van de TU Delft, toont de fijne staafjes van böhmiet met een lengte van 280 nanometer en een diameter van 14 nanometer.
De laagdikte van de anodiseerlaag is afhankelijk van de toepassing: van 3 micrometer voor aluminium dat nog verder geverfd wordt of binnenshuis gebruikt wordt tot 20 micron voor gebruik buitenshuis in een agressieve atmosfeer. 

Ook magnesium en titanium kunnen geanodiseerd worden, maar dit wordt minder vaak toegepast.


proces anodiseren (
klik voor duidelijker; accent lichtmasten):


genaodiseerde (geeloxeerde) producten (nederlandse anodising):


anodiseren: böhmiet-staafjes (technologisch gezelschap tu/delft):



Documentatie over anodiseren
- van Belgisch Instituut van Lastechniek (M. de Bonte en J.P. Celis)
- van AluRVS-Alumium 

De term anodiseren is afkomstig van de anode (de al genoemde positieve elektrode), van het Engels anode (anode), een door de Engelse natuurkundige Michael Faraday in 1834 geïntroduceerd neologisme op basis van Grieks anodos (heenweg), dat gevormd is uit ana (omhoog); bron Etymologiebank.

Met dank aan o.m. Nederlandse Anodising, AluRVS-Aluminium, Comhan Holland, Compri Aluminium, Belgisch Instituut van Lastechniek, Caralu, Steelpaint, Accent Lichtmasten en andere straatverlichting, en het Technologisch Gezelschap van de TU Delft.

Eng. to anodize, to anodise (Br.)