Ook, soms: traditioneel-ambachtelijk. De ambachtelijk-traditionele
bouwtrant is een inheemse of streekeigen architectuur die niet aan een bepaalde
bouwstijl of bouwperiode is gebonden, maar gebruik maakt van traditionele materialen, vormen en motieven
zoals:
baksteen, mergel,
vlechtingen, banden, decoratieve
muurankers, roosters voor
keldervensters, windveren, uilenborden,
rieten daken, zwart-geteerde gepotdekselde houten gevels,
opkamers, erkers (bijvoorbeeld bij veel boerderijen om te kunnen zien wie het erf op komt),
glas-in-lood.
Bijzonder aan ambachtelijk-traditionele bouwtrant is het feit dat er
nauwelijks identieke gebouwen zijn, terwijl er wel sprake is van een sterke onderlinge verwantschap per dorp of streek.
De ambachtelijk-traditionele architectuur kan ontstaan zijn uit:
- de beperkte beschikbaarheid van materiaal (voornamelijk baksteen, hout, riet en dakpannen)
- een bescheiden pakket aan bouw- en constructieprincipes (men vond
het vaak niet nodig een architect in te huren; per dorp of streek
waren slechts enkele aannemers of timmermannen die via hun leermeester de meest voorkomende kneepjes van het vak hadden
geleerd).
De ambachtelijk-traditionele bouwtrant lijkt veel gemeen te hebben met
de vernacular
architecture (volksarchitectuur). De vernacular architecture
kenmerkt zich echter veel meer door eenvoud en het gebruik van lokaal
beschikbare materialen, terwijl de ambachtelijk-traditionele bouwtrant
meer een traditionele bouwwijze is en ook vaak
"rijker" uitgevoerde gebouwen kent. Veelal zijn het de
boerderijen waar de ambachtelijk-traditionele bouwtrant te zien is,
maar ook andere gebouwen zijn op die manier ontstaan.
ambachtelijk-traditioneel bakhuis achter boerderij, hoefstraat 4, herpt, heusden; klik voor groter (foto jhgs, wikimedia): |
ambachtelijk-traditioneel woonhuis, hereweg 8, eenrum; klik voor groter (foto hardscarf, wikimedia): |
ambachtelijk-traditioneel pakhuis, lage der a 21, groningen; klik voor groter (foto crcd, wikimedia): |
Met dank aan o.m. Geheugen
van Drenthe.
Verg. vernacular architecture
(volksarchitectuur), traditionalisme.